Trudności w zwalczaniu alternariozy

Ochronę przed alternariozą należy rozpocząć zaraz po pojawieniu się objawów na dolnych liściach. Po 5-7 dniach grzyby – sprawcy choroby, zaczynają produkować materiał infekcyjny i dochodzi do dalszych zakażeń. Wtedy na zabieg jest już za późno.

Grzyby z rodzaju Alternaria – A. solani i A. alternata są sprawcami jednej z groźniejszych i ważniejszych gospodarczo chorób ziemniaka – alternariozy. Wynika to nie tylko z powszechnego występowania w rejonach uprawy ziemniaków i wielkości strat plonu, które mogą sięgać do 70%, ale także z powodu zmian klimatycznych, jakie obserwujemy na świecie od kilku lat. Rosnące temperatury powietrza, przedłużające się okresy suszy, gwałtowne opady deszczu oraz łagodne zimy są czynnikami sprzyjającymi występowaniu i rozwojowi choroby. Dodatkowo porażenie potęgują warunki stresowe osłabiające odporność ziemniaka, np. niedostateczne zaopatrzenie w składniki pokarmowe, zawirusowanie, inne choroby oraz naturalne starzenie się roślin.

Nie pomyl z szarą pleśnią

Pierwsze objawy alternariozy pojawiają się 2-4 tygodnie po wschodach. W warunkach Polski przypada to najczęściej w okresie od połowy czerwca do połowy lipca. Są to widoczne na dolnych, najstarszych liściach nekrozy o różnym kształcie i wielkości od kilku do kilkunastu mm. Na ich powierzchni widać wyraźnie charakterystyczne koncentryczne pierścienie, stanowiące cechę diagnostyczną choroby. W korzystnych warunkach pogody (temperatura 19-23°C, delikatne deszcze, silne rosy, nawilgocenie liści powyżej 8 godzin) oraz kiedy rośliny osiągną określony wiek i fazę rozwoju (zawiązywanie bulw i kwitnienie), choroba zaczyna rozwijać się gwałtowniej, przenosząc się na liście i łodygi wyższych pięter. Pomimo dość charakterystycznego wyglądu nekroz alternarioza sprawia trudności w identyfikacji ze względu na podobieństwo do innej, często występującej choroby liści – szarej pleśni wywoływanej przez grzyb Botrytis cinerea. Jej objawy najczęściej są widoczne na końcach listków. Plamy rozwijają się w głąb liścia, wzdłuż nerwu głównego, tworząc klinowatego kształtu nekrozy, często na bokach odgraniczone od zdrowej tkanki wąską żółtą chlorozą.

tekst i fot. dr inż. Jerzy Osowski

Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin – PIB, Radzików

Zakład Nasiennictwa i Ochrony Ziemniaka w Boninie

Cały tekst można przeczytać w wydaniu 5/2021 miesięcznika „Nowoczesna Uprawa”