Pszenica ozima w PDO

Liczba odmian pszenicy ozimej zarejestrowanych w Krajowym rejestrze z roku na rok jest coraz większa, obecnie wynosi już 138. Wybór tej najbardziej odpowiedniej do uprawy nie jest więc łatwy. Podpowiedzi warto szukać w wynikach PDO.

Pszenica ozima pod względem powierzchni uprawy w Polsce znajduje się na pierwszym miejscu. Według danych GUS jej areał w 2021 r. wynosił blisko 2,2 mln ha. Duże znaczenie tego gatunku w uprawie ma odzwierciedlenie w zakresie prac hodowlanych i w liczbie zarejestrowanych odmian.

Najwięcej odmian jakościowych

Wśród 138 zarejestrowanych odmian pszenicy ozimej, cztery to odmiany regionalne (naturalnie przystosowane do lokalnych warunków, rejestrowane bez wymogu badania WGO, głównie dla zachowania bioróżnorodności), jedna jest z grupy technologicznej elitarne chlebowe (E), 55 to odmiany jakościowe chlebowe (A), 65 – chlebowe (B) i 13 – pastewne lub inne (C). Większość odmian pochodzi z hodowli zagranicznej (87, co stanowi 63%).

Znaczna liczba odmian dostępnych na rynku nasiennym powoduje, że wybór nie jest łatwy. Dla rolników dużym ułatwieniem mogą być „Listy odmian zalecanych do uprawy na obszarze województwa (LOZ)” (tabela). Listy te tworzone są w poszczególnych województwach na podstawie wyników doświadczeń prowadzonych w ramach Porejestrowego doświadczalnictwa odmianowego (PDO), z uwzględnieniem plonowania odmian w poszczególnych rejonach kraju. Przy tworzeniu LOZ brane są pod uwagę także inne cechy rolniczo-użytkowe. Decyzje dotyczące LOZ podejmowane są autonomicznie na szczeblu poszczególnych województw i corocznie aktualizowane. Dla pszenicy ozimej w każdym województwie rekomendowanych jest 7-16 odmian.

W bieżącym roku na LOZ znajduje się łącznie 40 odmian, w tym jedna ze Wspólnotowego katalogu odmian roślin rolniczych (CCA). W zdecydowanej większości województw polecane są odmiany: Venecja, Artist, Euforia i Opoka, a w ponad połowie: LG Keramik, RGT Bilanz i RGT Kilimanjaro. Rekomendacja odmian w większej liczbie województw świadczy o ich dużej stabilności plonowania w różnych warunkach glebowo-klimatycznych oraz przy różnym przebiegu pogody w poszczególnych latach badań.

Szczegółowe wyniki doświadczeń PDO z lat 2019-2021 można znaleźć na stronach internetowych COBORU oraz „Nowoczesnej Uprawy”. Przedstawione dane pozwalają na szczegółową analizę właściwości odmian i wybór według kryteriów szczególnie istotnych w danym gospodarstwie. Odmiany uszeregowano alfabetycznie w poszczególnych grupach technologicznych. Warto podkreślić znaczne różnice w plenności badanych odmian, które w zależności od poziomu agrotechniki wynoszą 15-17 dt z ha. Wybór właściwej odmiany może więc przynieść wymierne korzyści ekonomiczne.

mgr inż. Andrzej Najewski

Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych w Słupi Wielkiej

fot. Fiedler

Cały tekst można przeczytać w wydaniu 07/2022 miesięcznika „Nowoczesna Uprawa”