Głęboszowanie – zalety i wady

Okres pożniwny jest idealną porą do przeprowadzenia wielu zabiegów, w tym przede wszystkim wapnowania. Można go także wykorzystać na głęboszowanie, o ile jest ono niezbędne na danym polu.

Drugim terminem odpowiednim do wykonania głęboszowania jest okres jesienny. Uważa się jednak, że okres pożniwny jest lepszy w warunkach w miarę normalnego przebiegu pogody. Jesienią najczęściej jest więcej opadów i wilgotność gleby jest zbyt duża. Jednak w tym terminie po głęboszowaniu można zrezygnować z wykonania orki przedzimowej pod rośliny jare.

Zadbaj o dżdżownice w glebie

Większość rolników stosuje uprawę orkową, a błędy popełniane w tym zabiegu mogą prowadzić do powstania podeszwy płużnej. Najczęściej powodem jest wykonywanie corocznie orki na tę samą głębokość. W efekcie powstaje zbita warstwa gleby, która utrudnia wsiąkanie i podsiąkanie wody, a także wzrost korzeni. Słabszy system korzeniowy to gorsze pobieranie składników pokarmowych i wody, większa podatność na susze, a w efekcie mniejsze plony i o gorszej jakości. Zwiększa się także zagrożenie ze strony wielu chorób, m.in. zgnilizn korzeni buraka cukrowego.

Głęboszowanie poluźnia zbyt gęste warstwy gleby. W ten sposób poprawia warunki powietrzno-wodne w glebie i ułatwia wsiąkanie wilgoci – znacząco zwiększa zdolność gleby do retencji wody. Nie bez wpływu na ugniatanie gleby jest m.in.: coraz cięższy sprzęt, częste przejazdy po polu, wykonywanie zabiegów i zbioru przy zbyt dużej wilgotności gleby. Jeszcze przed pandemią wybraliśmy się ze studentami rolnictwa – z obecnego Wydziału Rolnictwa i Ekologii SGGW – do gospodarstwa Wiesława Gryna w Rogowie na Zamojszczyźnie. Dowiedzieliśmy się, jak wielką wagę przywiązuje się w nim do ograniczania szkodliwego ugniatania. W pamięci uczestników wyjazdu pozostała informacja, że podczas żniw tak planuje się wyładunek ziarna z kombajnu na przyczepy, aby po załadunku pokonały jak najkrótszą drogę po polu. Przykład godny do naśladowania i bardzo prosty do zastosowania w każdym gospodarstwie.

Należy także podkreślić, że głęboszowanie jest dużo przyjaźniejszym zabiegiem dla dżdżownic niż orka, bo nie wydobywa ich na wierzch, gdzie znaczna ich część jest zjadana przez ptaki. Jak duże znaczenie mają dżdżownice w rozkładzie materii organicznej, nie trzeba nikogo przekonywać. Liczebność dżdżownic jest prostym wskaźnikiem intensywności życia biologicznego w glebie.

Ścieżki na pierwszym miejscu

Po żniwach powinno się głęboszować przede wszystkim ścieżki technologiczne oraz uwrocia, na którym gleba jest bardzo ubita. Z pozostałą częścią pola należy postępować bardzo ostrożnie. Wskazówką do wykonania głęboszowania mogą być deformacje korzeni palowych roślin wytwarzających taki system korzeniowy, np. rzepaku czy też buraka cukrowego. Warto także obserwować pole po intensywnych opadach. Obecność długo utrzymujących się zastoisk wodnych może sugerować, że w glebie powstała zbita warstwa, która utrudnia wnikanie wody i wzrost korzeni. W obserwacjach można posiłkować się także zdjęciami z drona.

dr hab. inż. Arkadiusz Artyszak, prof. SGGW

Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Cały tekst można przeczytać w wydaniu 07/2022 miesięcznika „Nowoczesna Uprawa”