Odmiany owsa w badaniach PDO

Zmienność glebowa i zróżnicowanie warunków klimatycznych wymagają od rolników starannego doboru odmian, które będą wysoko i stabilnie plonowały. Dlatego tak istotne są badania PDO i tworzenie list odmian zalecanych, które wspierają producentów rolnych w podejmowaniu decyzji o wyborze kreacji do uprawy.

Powierzchnia uprawy owsa w siewie czystym od kilku lat oscyluje w graniach ok. 500 tys. ha. W 2023 r. była większa niż w roku poprzednim i wyniosła ponad 499 tys. ha. Wzrost zainteresowania tym gatunkiem odzwierciedla udział powierzchni w plantacjach nasiennych, który wynosi 4,4 tys. ha. Pomimo wprowadzania na rynek coraz nowszych, lepiej plonujących odmian, niezmiennie od lat największy areał w plantacjach zajmuje Bingo (31,5%). Uprawa owsa jest najbardziej popularna w województwach mazowieckim i lubelskim (kolejno 87 i 64 tys. ha), natomiast najmniej w województwie opolskim (5 tys. ha).

Wybór odmian nie jest mały

Producenci zbóż mają do wyboru 41 odmian owsa, które znajdują się w Krajowym rejestrze (KR), w tym trzy wpisane w 2024 r.: Kreator, Vasco i Waran oraz odmiany ze Wspólnotowego Katalogu Odmian Roślin Rolniczych (CCA). Pierwszym krokiem przed zakupem materiału siewnego powinno być zapoznanie się z Listą odmian zalecanych do uprawy na obszarze województwa (LOZ), która jest corocznie wydawana przez Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych (COBORU). Lista przedstawia odmiany, które najlepiej plonują w danych województwach. W 2023 r. najczęściej polecaną, bo aż w 14 województwach, była odmiana Rambo, kolejne natomiast to: Refleks (12 województw) i Figaro
(9 województw).

Co decyduje o powodzeniu uprawy

Po wyborze odpowiedniej odmiany należy pamiętać o kolejnych ważnych krokach, o dużym znaczeniu dla powodzenia uprawy. Najlepszymi przedplonami dla owsa są buraki cukrowe i pastewne, wieloletnie rośliny bobowate, późne odmiany ziemniaków i kukurydza, natomiast najgorszym jest jęczmień. Wymagania glebowe owsa są małe, udaje się również na słabszych glebach. Jednak z uwagi na duże wymagania wodne tego gatunku, szczególnie od stadium strzelania w źdźbło do kłoszenia, nie powinien być uprawiany na glebach suchych. Owies jako roślina dnia długiego preferuje wcześniejszy termin siewu (druga połowa marca/początek kwietnia), który pozwoli na optymalne wykorzystanie zapasu wody zimowej w glebie. Należy również pamiętać o właściwej obsadzie – zbyt duża i zbyt mała mogą powodować obniżkę plonu.

tekst i fot. mgr inż. Karolina Madajska

Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych w Słupi Wielkiej

Cały tekst można przeczytać w wydaniu 03/2024 miesięcznika „Nowoczesna Uprawa”