Zmiany w Metodykach IP

System Integrowanej Produkcji (IP) z roku na rok cieszy się coraz większym zainteresowaniem wśród producentów rolnych. W związku z tym pojawiają się też liczne zapytania związane z tym sposobem produkcji roślinnej. Od tego roku COBORU na swojej stronie internetowej publikuje systematycznie aktualizowany wykaz odmian, które mogą znaleźć zastosowanie w IP (https://coboru.gov.pl/PDO/ipr). Przyjęto zasadę, że muszą one cechować się wymaganą odpornością lub tolerancją na wybrane patogeny po przejściu minimum 2-letnich doświadczeń w krajowych warunkach, w tym odmiany ze Wspólnotowego katalogu odmian roślin uprawnych (CCA). Niemniej pojawiły się sytuacje, kiedy w wykazie nie ma rekomendowanych odmian (jak np. w przypadku słonecznika), czy też nie ma takich odmian dla danego województwa. Dopuszcza się wtedy stosowanie odmian z CCA pod warunkiem uzasadnienia wyboru danej odmiany. Główny Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa poinformował, że w IP żyta oraz jęczmienia ozimego i jarego dla zasiewów w latach 2024-2026 dopuszcza się wykorzystanie kwalifikowanego materiału siewnego zaprawionego w sposób inny niż zgodny ze standardem ESTA (European Seed Treatment Assurance) lub standardami równoważnymi. GIORiN mając na uwadze trudności z dostępnością kwalifikowanego materiału siewnego zaprawionego ze standardem ESTA na rynku dopuszcza także od 2027 r. alternatywne standardy zaprawiania dla wszystkich gatunków w IP. Sporo pytań dotyczy także obligatoryjnego stosowania biopreparatów – jeżeli są takie możliwości w danej uprawie, to można to zrobić np. przez zastosowanie biologicznej zaprawy czy makroorganizmów – pomimo ich nieobecności w wykazie środków do IP z uwagi na brak wymogu rejestracji (np. kruszynek w kukurydzy). Przy okazji – taki wykaz (oraz wcześniejsze) znajduje się pod adresem www.agrofagi.com.pl/143,wykaz-srodkow-ochrony-roslin-dla-integrowanej-produkcji. Są one aktualizowanie trzy razy w roku. W handlu często brakuje zarejestrowanych mikrobiologicznych ś.o.r. i wówczas Plantator powinien w dokumentacji posiadać pismo z hurtowni o ich braku w asortymencie (takiego potwierdzenia żądają inspektorzy z jednostek certyfikujących). Podobnie często brakuje odmian kiłoodpornych – wtedy również musi być potwierdzenie tego faktu z w hurtowni. Pojawiają się też liczne pytania dotyczące międzyplonów. Przyjmuje się, że te określane jako „dobre”, „średnie” oraz oczywiście „bardzo dobre” mogą znaleźć zastosowanie w IP (w odróżnieniu od określanych jako „złe” lub „słabe”). Jednak obligatoryjnym warunkiem w przypadku „średnich” jest brak odnotowania podwyższonej presji patogenów w poprzedzającym sezonie. W najnowszych metodykach te zapisy będą już bardziej precyzyjne. Okazuje się, że problematyczny jest wymóg umieszczania np. domków dla murarek w uprawach, które nie są szczególnie atrakcyjne dla owadów zapylających (np. zboża, burak, ziemniak). Chodzi tutaj jednak o poprawę bioróżnorodności nie tylko na naszej plantacji, ale w otaczającej agrocenozie. Stąd również należy zadbać o zwiększenie liczby organizmów pożytecznych w pobliżu uprawy przez zarośla śródpolne czy pasy kwietne. Konieczne są także tyczki dla ptaków drapieżnych, których umiejscowienie należy zaznaczyć na załączanej w notatniku mapce. Wszystkie czynności i zabiegi należy odnotowywać w notatniku integrowanej produkcji, który na razie obowiązuje w formie papierowej – zasady dokumentowania ulegną zmianie 1 stycznia 2026 r. Wymagania w IP pokrywają się w ok. 80% z wymogami integrowanej ochrony, która i tak jest obowiązkowa dla profesjonalnych producentów. Zatem pozostała część to są wymogi dodatkowe, które pokrywają płatności w ramach ekoschematu. Dlatego warto dopilnować stosownych działań i skorzystać z możliwości dopłat.

dr hab. Przemysław Strażyński, IOR-PIB, Poznań

prof. dr hab. Marek Mrówczyński, IOR-PIB, Poznań