Potencjał uprawy kukurydzy w Polsce

Podstawowym zadaniem rolnictwa jest zapewnienie wyżywienia rosnącej liczbie ludności. Ponieważ możliwości zwiększania powierzchni pól w zasadzie wyczerpano, dla zachowania bezpieczeństwa żywnościowego trzeba szukać agrotechnicznych możliwości zwiększania plonów i w efekcie zbiorów. Takie możliwości daje uprawa kukurydzy.

Plony kukurydzy są znacznie wyższe niż zbóż i innych roślin paszowych. Przewyższa ona plonami pszenicę o ok. 40%, a ponad dwukrotnie plony zbóż jarych. Możliwości zabezpieczenia w paszę czy żywność jeszcze lepiej widać, gdy wyliczy się zapotrzebowanie na powierzchnię uprawną niezbędną dla uzyskania jednej tony ziarna. W przypadku pszenicy potrzeba ok. 0,19 ha plantacji, a dla kukurydzy tylko 0,13 ha (wykres). Przewaga kukurydzy najbardziej uwidacznia się na glebach słabszych i w gorszych warunkach środowiskowych. Można ją uprawiać w różnych warunkach siedliskowych, miejscach zmianowania; w sposób intensywny a także ekologiczny.

W Unii Europejskiej (UE) kukurydza jest ważną rośliną, uprawianą na powierzchni ok. 15 mln ha, z tego ok. 8,5 mln ha na ziarno. Wciąż rośnie zapotrzebowanie na jej ziarno i w sezonie 2025-2026 prognozowany jest import ziarna do UE na poziomie ok. 20 mln ton. Polska może sprzedać na rynku wewnętrznym UE nawet 4-5 mln ton. Jednakże spodziewać należy się dużej konkurencji ze strony dostawców zewnętrznych, tj. Ukrainy i krajów Mercosur.

Postęp hodowlany jest konieczny

Postęp hodowlany jest kluczowy dla rozwoju uprawy kukurydzy w Polsce i innych krajach UE. Potrzeba coraz lepszych, wysokoplennych odmian, o różnorodnym przeznaczeniu i radzących sobie w coraz trudniejszych warunkach glebowo-klimatycznych. Osiągnięcia w hodowli sprawiły, że tę ciepłolubną roślinę można bez większych problemów uprawiać w Polsce – od Tatr do Bałtyku. Ekspansja kukurydzy dotyczy także wielu krajów Europy Środkowej, a nawet Północnej.

Odmiany produkowane w UE są doskonałej jakości i określonej przydatności do różnych kierunków użytkowania i warunków siedliskowych. Największym producentem i eksporterem materiału nasiennego kukurydzy w Europie jest Francja. Coraz większe znaczenie ma też krajowa hodowla, która zaspokaja ok. 40% rynku. Wiodącą rolę odgrywa Hodowla Roślin Smolice Grupa IHAR, a uzupełniającą Małopolska Hodowla Roślin. W Polsce produkuje się materiał siewny głównie na rynek krajowy, choć w coraz większym stopniu także na eksport do innych krajów UE, a także poza Unię.

tekst i fot. prof. dr hab. Tadeusz Michalski
Polski Związek Producentów Kukurydzy

Cały tekst można przeczytać w wydaniu 11-12/2025 miesięcznika „Nowoczesna Uprawa”