Ochronić rzepak przed szkodnikami

W obecnym sezonie w walce z jesiennymi szkodnikami rzepaku pomoże dodatkowa, czasowo dopuszczona do stosowania, zaprawa nasienna. Przy dużym nasileniu konieczne mogą być też nalistne zabiegi owadobójcze. Warto wtedy sięgać po produkty sprawdzone w poprzednich latach.

Niektóre gatunki szkodników jesiennych są ważne gospodarczo, bo potrafią znacząco obniżyć plon. Inne występują w większym nasileniu tylko w niektórych rejonach kraju i to nie każdego roku, jeszcze inne pojawiają się bardzo rzadko, lokalnie i nie stanowią większego
zagrożenia.

Uaktywniły się glebowe

W ostatnich kilku latach podczas kiełkowania rzepaku wyjątkowo aktywne są wielożerne szkodniki glebowe – rolnice, drutowce, pędraki i lenie. Największe szkody wyrządzają na plantacjach, na których ograniczono zabiegi agrotechniczne. Żarłoczne larwy mogą żerować na młodych kiełkach, a także uszkadzać system korzeniowy i podstawy pędów młodych roślin. Podziemne części rzepaku uszkadzają także larwy śmietki kapuścianej, która obecnie ma status najgroźniejszego szkodnika jesiennego w tej uprawie. Larwy śmietek żerują na korzeniach i szyjce korzeniowej, drążąc chodniki lub powodując powierzchniowe wżery w korzeniu głównym. Korzenie rzepaku podczas jesiennej wegetacji uszkadzają też larwy chowacza galasówka. Żerując wewnątrz korzenia głównego lub szyjki korzeniowej, powodują powstawanie charakterystycznych wyrośli, tzw. galasów – niekiedy po kilka na jednej roślinie. Uszkodzone przez szkodniki podziemne części rzepaku bardzo często stanowią „bramę wejścia” dla sprawców chorób, co dodatkowo obniża kondycję roślin przed zimą.

Zagrożenia się zmieniają

Pogoda modyfikuje biologię i rozwój szkodników, dlatego jedne gatunki nabierają większego znaczenia, inne stają się mniej ważne. W ostatnich kilku latach duży problem w jesiennej ochronie rzepaku stanowią mszyce – kapuściana i brzoskwiniowa, w szczególności jako wektory wirusa żółtaczki rzepy (TuYV). Obecność mszyc jesienią w rzepaku świadczy właśnie o postępujących zmianach klimatu, które wpływają na zmiany zachowania owadów. Ciepłe lata spowodowały również, że na uprawach rzepaku ozimego coraz liczniej pojawia się mączlik warzywny, którego zakres szkodliwości jest podobny jak u mszyc. Ciepła i sucha jesień sprzyja też pchełce rzepakowej i pchełkom ziemnym. Chrząszcze pchełek żerują na liściach i liścieniach rzepaku, wygryzając początkowo niewielkie otwory. Gdy występują masowo, mogą całkowicie szkieletować liście.

prof. dr hab. Marek Mrówczyński
dr inż.Przemysław Strażyński
Instytut Ochrony Roślin – PIB, Poznań

fot. Strażyński

Cały tekst można przeczytać w wydaniu 09/2020 miesięcznika „Nowoczesna Uprawa”