Biostymulatory wsparciem dla gleby

Współczesne rolnictwo, oprócz stosowania środków ochrony roślin i nawozów, korzysta również z różnorodnych preparatów wspomagających wzrost i rozwój roślin, znanych jako biostymulatory.

W rolnictwie od lat wykorzystywane są substancje wspomagające rozwój roślin, znane jako biostymulatory. Są one zazwyczaj definiowane jako preparaty wspierające naturalne procesy życiowe roślin i zwiększające ich odporność na stres środowiskowy. Jednak terminologia w tej dziedzinie jest nadal niejednoznaczna, a kwestie definicji i klasyfikacji biostymulatorów nie są jasno uregulowane ani na poziomie prawnym w UE, ani w świecie nauki. Zależnie od opisu na etykiecie, takie produkty mogą być nazywane biostymulatorami, nawozami dolistnymi, wzmacniaczami roślin czy polepszaczami. W Polsce brak jest oficjalnej, prawnie uznanej definicji biostymulatorów, co powoduje, że ich rejestracja może odbywać się w ramach kategorii nawozów lub środków ochrony roślin. Biostymulatory – zarówno syntetyczne, jak i naturalne – są używane, aby wspomagać biochemiczne, morfologiczne oraz fizjologiczne procesy roślin, szczególnie przez aktywację ich naturalnych mechanizmów obronnych. To pozwala im skuteczniej radzić sobie z niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi podczas okresu wegetacyjnego, a skuteczność działania może różnić się w zależności od gatunku roślin.

Biopreparaty

Biostymulatory są częścią szerszej grupy biopreparatów, w której mieszczą się również bionawozy, biopestycydy i środki mikrobiologiczne. Chociaż ten podział jest używany w praktyce, nie jest formalny, co sprawia, że trudno dokładnie określić granice między poszczególnymi kategoriami biopreparatów. Zmiany wprowadzone do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1009 definiują biostymulator jako „produkt, który stymuluje procesy odżywiania rośliny niezależnie od zawartości składników pokarmowych w produkcie i którego jedynym celem jest poprawa co najmniej jednej z następujących właściwości rośliny lub ryzosfery roślin:

a) efektywność wykorzystania składników pokarmowych;

b) odporność na stres abiotyczny;

c) cechy jakościowe;

d) przyswajalność składników pokarmowych z form trudno dostępnych w glebie lub ryzosferze”.

Wszechstronne działanie

Biostymulatory roślin działają wielopoziomowo, wspierając ich fizjologię w różnorodny sposób. Przede wszystkim wzmacniają naturalne mechanizmy obronne, zmniejszając podatność roślin na choroby. Dzięki temu są lepiej chronione przed zagrożeniami. Poprawiają również zdolność roślin do efektywnego przyswajania składników odżywczych, co umożliwia racjonalne i zrównoważone stosowanie nawozów mineralnych. Co istotne, biostymulatory są w pełni bezpieczne dla roślin, nie wywołując efektów fitotoksycznych. Intensyfikują także rozwój systemu korzeniowego, co zwiększa odporność na stresy takie jak niedobory wody czy przymrozki. Zdrowie roślin jest kluczowe dla jakości i wielkości plonów, a nadmierna ekspozycja na stresory może znacząco je obniżyć. Dlatego stosowanie biostymulatorów pozwala nie tylko na ochronę przed agrofagami i niesprzyjającymi warunkami, ale również na ogólne wzmocnienie kondycji roślin.

tekst i fot. mgr inż. Martyna Kotecka

Cały tekst można przeczytać w wydaniu 10/2024 miesięcznika „Nowoczesna Uprawa”