Chroń rzepak przed chorobami

Wczesna wiosna to jeden z tych momentów w uprawie rzepaku, kiedy trzeba podejmować ważne decyzje, istotnie wpływające na jego dalszy rozwój i plonowanie. W tym czasie rzepak potrzebuje ochrony przed chorobami, a czasami również regulacji wzrostu.

Aby decyzje były trafne, należy regularnie lustrować plantacje, w celu określenia stanu roślin po zimie. Sprawdzamy, czy rzepak nie został uszkodzony przez mróz, wiatr lub zalegającą okrywę śnieżną. Określamy zdrowotność plantacji, a także stopień uszkodzenia roślin związany z żerowaniem szkodników. Trzeba pamiętać, że różnego rodzaju uszkodzenia sprzyjają infekcjom przez grzyby patogeniczne.

Sucha zgnilizna, alternarioza…

Przeprowadzając wczesnowiosenną lustrację, należy zwrócić uwagę przede wszystkim na takie choroby jak sucha zgnilizna kapustnych i czerń krzyżowych. Symptomy pierwszej obserwujemy najczęściej już jesienią. Wiosną w piknidiach obecnych na liściach powstają zarodniki konidialne odpowiedzialne za wtórne infekcje. Grzyb przez tkanki i nerwy blaszek liściowych przerasta dalej do podstawy pędu. Jeżeli wczesną wiosną nie wykona się zabiegu przy użyciu fungicydu, choroba szybko się rozwinie, przerośnie do pędu, nastąpi przerwanie wiązek przewodzących i będzie to groziło zamieraniem całych roślin. Wiosną należy również zadbać o zahamowanie rozwoju czerni krzyżowych, której sprawcą są grzyby rodzaju Alternaria. Chodzi o to, aby ograniczyć do minimum infekcje liści, które stanowią źródło porażenia łuszczyn. To właśnie rozwój czerni krzyżowych na tych organach jest najbardziej szkodliwy dla uprawy rzepaku, powodując przedwczesne zasychanie, pękanie i osypywanie się nasion. Nie można zapominać również o szarej pleśni, która doskonale rozwija się na przedwiośniu i wiosną w warunkach chłodnej i wilgotnej pogody, a jej rozwojowi sprzyjają uszkodzenia roślin, zarówno te mechaniczne, jak i mrozowe. Szara pleśń jest chorobą, która w sprzyjających warunkach szybko niszczy blaszki liściowe i pędy, powodując zamieranie roślin.

Konieczna ochrona wiosenna

Ochronę fungicydową, którą rozpoczynamy już jesienią, należy kontynuować w okresie wiosennym, po ruszeniu wegetacji. Zabieg ten chroni rośliny przed rozwojem objawów chorobowych powodowanych przez patogeny, które wystąpiły na rzepaku już jesienią, jak również przed pierwotnymi infekcjami, mogącymi się dopiero pojawić. Termin wykonania aplikacji zwalczającej choroby jest podyktowany biologią patogenów oraz stadium rozwoju i wzrostu rzepaku. Umiejętna ocena porażenia roślin rzepaku w połączeniu z obserwacją warunków pogodowych spowoduje, że środki ochrony roślin zostaną zastosowanie w najbardziej odpowiednim momencie. Należy pamiętać, że w warunkach ciepłej i wilgotnej pogody grzyby chorobotwórcze są groźniejsze i mogą powodować wysokie straty w plonie nasion.

tekst i fot. dr Agnieszka Mączyńska

Instytut Ochrony Roślin – PIB, Oddział Sośnicowice

Cały tekst można przeczytać w wydaniu 02/2022 miesięcznika „Nowoczesna Uprawa”