Chwościk ogranicza produkcję cukru

Stan ulistnienia buraków cukrowych w drugiej fazie ich wzrostu i dojrzewania ma znaczący wpływ na wielkość i jakość uzyskanego plonu. Od ponad 20 lat czynnikiem ograniczającym efekt końcowy uprawy jest chwościk.

Chorobę wywołuje grzyb Cercospora beticola. Jest to organizm ciepło- i wilgociolubny, a zatem najlepiej rozwija się w warunkach sprzyjających także rozwojowi buraków. W zależności od warunków pogodowych, a przede wszystkim umiejętności ograniczania jego rozwoju przez rolnika, powoduje mniejsze lub większe straty w plonach.

Konieczny jest monitoring

W skutecznej ochronie plantacji przed chorobą istotną rolę odgrywa prawidłowo prowadzony monitoring stanu plantacji. Zasadniczo każdy plantator powinien przede wszystkim opierać się na własnych obserwacjach. Wiadomo, w jakim czasie choroba pojawia się zwykle w danym rejonie. O ile w tym czasie wystąpią wysokie temperatury powietrza, którym towarzyszyć będzie wysoka wilgotność w łanie buraków, grzyb na pewno zaatakuje. W takim przypadku monitoring powinien być prowadzony nie rzadziej niż co dwa dni. Największe prawdopodobieństwo wystąpienia choroby będzie od strony najmniej oddalonej od naturalnych miejsc nagromadzenia przetrwalników grzyba, czyli ubiegłorocznych buraczysk czy miejsc, w których usytuowane były pryzmy korzeni. Szczególnie narażone są plantacje, na których burak został wysiany po buraku. O ile fragmenty plantacji bezpośrednio przylegają do wyżej opisanych miejsc, powinny być monitorowane już około trzech tygodni wcześniej niż w przypadku pozostałych pól, gdyż tam choroba rozwinie się dużo szybciej. Warto także korzystać z komunikatów służb surowcowych cukrowni. Dużą pomocą może się okazać „podglądanie” działań podejmowanych przez plantatorów korzystających z usług firm doradczych. Dysponują oni prognozami pozwalającymi na określenie z dużą dokładnością momentu pojawiania się choroby. W większości przypadków na takich plantacjach pierwszy wykonany zabieg ochronny jest zabiegiem prewencyjnym.

Wybrać preparat i opracować program zabiegów

Przy doborze preparatów grzybobójczych do ochrony plantacji przed chwościkiem przede wszystkim należy uwzględnić liczbę zabiegów, która zwykle wykonywana jest w danym rejonie uprawy. Wiadomo, że na południu kraju konieczne jest wcześniejsze rozpoczęcie ochrony niż w pozostałych częściach Polski, i tam zabiegów będzie więcej.

tekst i fot. dr hab. Jacek Piszczek, prof. IOR – PIB

Instytut Ochrony Roślin – PIB, TSD w Toruniu

Cały tekst można przeczytać w wydaniu 06/2022 miesięcznika „Nowoczesna Uprawa”