Dobrze zaplanuj kiszenie kukurydzy

Kukurydza jest znakomitym źródłem pasz objętościowych. Odpowiednio uprawiana, dobrze zebrana i zakonserwowana zapewnia duże ilości taniej, całorocznej paszy dla przeżuwaczy.

Dzięki odpowiedniemu składowi chemicznemu, kukurydza kiszonkowa zaliczana jest do grupy pasz łatwo kiszących się. Stąd dobrze się konserwuje, a kiszonka dobrze przechowuje. Warto też podkreślić wysoką koncentrację energii, dobrą smakowitość i strawność paszy. Dlatego kukurydza króluje na obszarach, gdzie hoduje się dużo krów mlecznych i bydło opasowe.

Wysoka wartość paszowa kukurydzy musi być jednak zachowana w całym procesie: „od pola do żłobu”. W przypadku popełnienia błędów w trakcie produkcji, a zwłaszcza podczas zbioru i konserwacji, trzeba się liczyć ze zwiększonymi stratami w silosie, możliwością wystąpienia wtórnego zagrzewania czy niekorzystnych procesów związanych z rozwojem grzybów pleśniowych. Skutkuje to zintensyfikowanymi nakładami pracy przy wybieraniu, a w oborze zmniejszonym pobieraniem paszy. W przypadku silnego rozwoju grzybów i wystąpienia mykotoksyn można się spodziewać zmniejszenia wydajności i problemów zdrowotnych zwierząt. Dlatego tak ważne jest odpowiednie przygotowanie materiałów i sprzętu do zakiszania oraz organizacja pracy, co oszczędzi czas i nerwy, a także pozwoli uniknąć niespodziewanych problemów (np. okrywania silosu w nocy).

Na początku jest odmiana

Dla uzyskania dobrej kiszonki podstawą jest wybór odpowiedniej dla warunków siedliskowych i sposobu użytkowania odmiany. Pomocne tu mogą być wyniki doświadczeń Porejestrowego doświadczalnictwa odmianowego (PDO), zwłaszcza w odniesieniu do poszczególnych województw. W opisie odmian, dostępnym np. na stronie internetowej COBORU, warto poszukać tych o wysokiej strawności masy organicznej. Zapewnią one lepszy współczynnik wykorzystania zjadanej kiszonki i w efekcie wyższą wydajność mleka. Ważne jest, aby nie były zbyt późne i można było zachować właściwy termin zbioru. Na kiszonkę uniwersalną nadają się przede wszystkim odmiany rejestrowane jako kiszonkowe, najczęściej typu dent. Są to zwykle rośliny wysokie, o dużej biomasie oraz wysokiej zawartości skrobi w całej części nadziemnej. Na kiszonkę wysokoenergetyczną bardziej przydatne będą odmiany średnio wczesne w typie ziarnowym lub pośrednim, charakteryzujące się dużym udziałem kolb i ziarna w plonie. Dobre odmiany ziarnowe, ze względu na wysoki udział ziarna, mogą być przydatne na kiszonkę wysokoenergetyczną, ale obok wysokiej sumarycznej zawartości skrobi mają dość często niższą strawność liści i łodyg.

tekst i fot. prof. dr hab. Tadeusz Michalski

Polski Związek Producentów Kukurydzy w Poznaniu

Cały tekst można przeczytać w wydaniu 08/2022 miesięcznika „Nowoczesna Uprawa”