Dużo nowych odmian pszenicy ozimej

Na początku tego roku zarejestrowano 22 nowe odmiany pszenicy ozimej, w tym 9 z grupy A, 12 z grupy B i jedną pastewną. Spośród nowych odmian 12 pochodzi z hodowli zagranicznych, a 10 to odmiany krajowe.

Liczba nowych rejestracji w pszenicy ozimej na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat systematycznie się zwiększa, co przedstawiono na rysunku 1. Wynika to z dużego znaczenia tego gatunku, postępu hodowlanego oraz dużego zainteresowania polskim rynkiem nasiennym firm hodowlanych zarówno krajowych, jak i zagranicznych.

Wśród nowości jest odmiana mieszańcowa

Odmiany mieszańcowe pszenicy ozimej mają jak na razie stosunkowo niewielkie znaczenie. W Krajowym rejestrze (KR), łącznie z tegoroczną rejestracją, znajdują się tylko dwie odmiany mieszańcowe, ponadto kilka kolejnych oferowanych jest na naszym rynku nasiennym ze Wspólnotowego katalogu odmian roślin rolniczych (CCA). Efekt heterozji w gatunkach samopylnych jest znacznie niższy niż w obcopylnych, ponadto trudniejszy jest też sam proces hodowli. Poziom plonowania odmian mieszańcowych jest wysoki, jednak zwyżka plonu w porównaniu z odmianami populacyjnymi nie jest tak wyraźna jak w przypadku np. żyta.

Postęp w plenności

Nowe odmiany pszenicy ozimej wnoszą postęp hodowlany w najważniejszej cesze wartości gospodarczej, jaką jest plenność (rys. 2.). Na obu poziomach agrotechniki najlepiej plonują odmiany SU Hyclass (mieszańcowa) i Bestia. Szczególnie dużym osiągnięciem hodowlanym jest odmiana Bestia, która poziomem plonowania nie odbiega od odmiany mieszańcowej. Z pozostałych odmian wysoko plonują SU Janosik i Emocja, a na wysokim poziomie agrotechniki także Fuchur.

Liczy się zimotrwałość

W ostatnich latach zimy miały łagodny przebieg i lokalne, niekiedy nawet znaczne spadki temperatur, nie powodowały większych strat w przezimowaniu. Niemniej warto wybierać do uprawy odmiany o wyższych ocenach zimotrwałości, które zmniejszają ryzyko związane z wymarzaniem. Oceny zimotrwałości nowych odmian pszenicy ozimej mieszczą się w przedziale 3-5 w skali 9-stopniowej, przy czym aż 14 odmian ma oceny 4 i powyżej. Uprawa odmian z taką zimotrwałością ogranicza ryzyko wymarzania, jednocześnie odmiany zachowują wysoki potencjał plonowania.

mgr inż. Andrzej Najewski
Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych w Słupi Wielkiej

fot. Fiedler

Cały tekst można przeczytać w wydaniu 06/2025 miesięcznika „Nowoczesna Uprawa”