Jaki nawóz wapniowy zastosować?

Jednym z niezwykle istotnych czynników budowania przyszłego plonu jest wybór odpowiedniego nawozu wapniowego. Odpowiedniego, czyli takiego, który będzie optymalny dla naszych gruntów i upraw.

Przed nami najlepszy czas na zastosowanie nawozów wapniowych w większości upraw. Okres późnego lata do późnej jesieni jest optymalny – czas po zbiorach, niezbyt wysokie temperatury i duże nawodnienie gleby będą sprzyjały rozpuszczaniu wapnia i jego wejściu w reakcje chemiczne.

Czy nawozy wapniowe są niezbędne?

Głównym celem stosowania nawozów wapniowych jest zadbanie o właściwe pH gleby. Skala pH określa, czy mamy do czynienia z glebą o odczynie kwaśnym, obojętnym, czy zasadowym. Odczyn gleby to stosunek stężenia jonów wodorowych (H+) do stężenia jonów wodorotlenowych (OH¯) obecnych w roztworze glebowym. Przewaga jonów wodorowych w roztworze glebowym oznacza odczyn kwaśny – gdy mamy do czynienia z równoważną ilością jonów wodorowych i wodorotlenowych, mówimy o odczynie obojętnym, a przewaga jonów wodorotlenowych daje odczyn zasadowy.

To, jaki odczyn posiada gleba, jest jednym z najistotniejszych czynników plonotwórczych. W Polsce większość gleb jest naturalnie kwaśna (pH 4,5-5,5) lub bardzo kwaśna (pH<4,5). Dodatkowo są one ustawicznie zakwaszane poprzez procesy naturalne czy opady. W naszym klimacie przeważają one nad procesem parowania, a czysta deszczówka posiada pH na poziomie 5,6. Oprócz czynników naturalnych odczyn gleby jest obniżany przez nas samych – stosujemy nawozy, które obniżają pH, a wraz z plonem wynosimy z pola uprawnego kationy wapnia (Ca2+), magnezu (Mg2+) czy potasu (K+). Problem stanowi to, że niemal wszystkie rośliny uprawne do osiągnięcia swojego maksymalnego potencjału plonowania wymagają gleb lekko kwaśnych (pH 5,6-6,5) lub obojętnych (pH 6,6-7,2).

Zbyt kwaśny odczyn gleby to nie jest tylko kwestia lekkiego spadku plonu, to poważny problem, mogący mieć decydujący wpływ na ostateczny wynik finansowy. Musimy mieć świadomość, że obniżające się pH naszego warsztatu pracy – gleby – prowadzi do poważnych zaburzeń jej funkcjonowania. Silne zakwaszenie gleby degraduje ją pod względem chemicznym, fizycznym i biologicznym. Zablokowany zostaje kompleks sorpcyjny – spada przyswajalność pierwiastków pokarmowych aż do ich całkowitego zablokowania. Zamiast składników pokarmowych rośliny będą miały dostępny niemal jedynie toksyczny glin.

Poza tym wapń jest niezbędnym składnikiem pokarmowym dla roślin. Jest konieczny do prawidłowej budowy ścian komórkowych, bo warunkuje ich wytrzymałość. Dzięki prawidłowemu odżywieniu wapniem rośliny są mniej podatne na uszkodzenia mechaniczne, co w konsekwencji daje większą odporność na działanie szkodników czy infekcje patogenami. Zwiększa się też odporność roślin na stresy abiotyczne. Stosowanie nawozów wapniowych jest więc niezbędnym elementem prawidłowej agrotechniki.

tekst i fot. mgr inż. Joanna Kotowska

doradca rolny

Cały tekst można przeczytać w wydaniu 08/2023 miesięcznika „Nowoczesna Uprawa”