Kiedy i jak prowadzić monitoring agrofagów?

Nie tylko wprawne oko i wiedza! Na plantacji można wykorzystać sporo narzędzi, czasem prozaicznie prostych, ale skutecznych, które pomogą w walce z agrofagami.

Systematyczne lustracje polowe plantacji to z jednej strony podstawa podejmowania dalszych decyzji pod kątem ewentualnych zabiegów, ale też obowiązek plantatorów. Wytyczne integrowanej ochrony roślin wyraźnie wskazują na wymóg prowadzenia monitoringu upraw. W jednym z załączników jest mowa o potrzebie monitorowania organizmów szkodliwych przy zastosowaniu odpowiednich metod i narzędzi, jeśli są one dostępne. Wśród takich narzędzi powinny się znaleźć: monitoring pól oraz systemy ostrzegania, prognozowania i wczesnego diagnozowania oparte na solidnych podstawach naukowych, tam gdzie możliwe jest ich zastosowanie, a także doradztwo osób o odpowiednich kwalifikacjach zawodowych.

Podczas lustracji pól i zasiewów niezbędne są oczywiście wiedza i doświadczenie w rozpoznawaniu symptomów chorobowych czy szkodników. Trzeba także wiedzieć, na co zwracać uwagę – niektóre szkodniki mogą występować „placowo” – na obrzeżach uprawy, inne w miejscach osłoniętych od wiatrów – np. w sąsiedztwie zadrzewień. Ważne są informacje – jakie rośliny były uprawiane w minionym sezonie, jakie zabiegi uprawowe były stosowane i jakich szkodników/chorób możemy się spodziewać w danej uprawie w konkretnym momencie – jest tu wiele czynników, ale wszystkie należy mieć na uwadze. Na szczęście istnieją narzędzia, które mogą wspierać rolnika. Zdecydowana większość jest dostępna dla każdego, a co ważne, nie wymagają poniesienia dużych nakładów finansowych.

Lupa, binokular, mikroskop i czerpak

Do najprostszych, ale niezbędnych i niezwykle pomocnych narzędzi należy zwykła lupa. Jako bardziej zaawansowane technicznie i cenowo można polecić binokular czy mikroskop – ale są to już urządzenia zwykle używane w jednostkach naukowych i doradczych, co nie wyklucza oczywiście możliwości ich wykorzystywania przez „zwykłych zjadaczy chleba”.

Drobne szkodniki na liściach, kwiatach lub owocach można pobierać z roślin za pomocą exhaustora entomologicznego. To urządzenie działa na zasadzie małego odkurzacza – czyli zaciąga się powietrze i do odpowiedniej rurki wpadają owady zbierane z roślin, które zatrzymują się na filtrze wewnątrz pojemnika. Kolejne narzędzie to czerpak entomologiczny. Jest najprostszą pułapką do odławiania owadów w różnych uprawach rolniczych, np. do kontroli skrzypionek i ploniarki zbożówki na zbożach.

tekst i fot. dr hab. Anna Tratwal, prof. IOR – PIB

Instytut Ochrony Roślin – PIB, Poznań

Cały tekst można przeczytać w wydaniu 11-12/2023 miesięcznika „Nowoczesna Uprawa”