Kukurydza potrzebuje potasu podczas suszy

Potencjał produkcyjny kukurydzy ograniczają niedobory opadów atmosferycznych w stosunku do jej wymagań wodnych. Rośliny potrafią poradzić sobie z tym stresem, ale do tego potrzebny jest im m.in. potas.

Posuchy w warunkach klimatycznych Polski należą w ostatnim czasie do zjawisk dość częstych. Ich występowanie wynika z bardzo dużej zmienności czasowej klimatu Polski, przejawiającej się nieregularnością wysokości i rozkładu opadów atmosferycznych w kolejnych latach.

Rośliny się adaptują

Rośliny uprawne mają duże zdolności przystosowawcze do warunków środowiska charakteryzujących się deficytem opadów atmosferycznych. W wyniku zmian zachodzących w strukturze i funkcjach komórki dochodzi do adaptacji rośliny do warunków stresowych, pozwalających nie tylko przeżyć skutki stresu, ale nawet funkcjonować w warunkach stresu. Zjawisko suszy jest jednym z czynników środowiska oddziałujących na roślinę w jej cyklu życiowym, który może doprowadzić do poważnych uszkodzeń, a nawet do obumarcia.

Dlatego też okresowe niedobory wody wymuszają rozbudowę przez roślinę systemu korzeniowego, a tym samym zmianę transportu składników pokarmowych między organami rośliny.

Potrzebny jest potas

Transport ten może zachodzić tylko wówczas, gdy roślina jest zdolna do zgromadzenia we floemie dużych ilości jonów potasu. Tak więc rośliny, które są dobrze zaopatrzone w potas, mogą rozbudowywać korzenie w głąb profilu glebowego i tym samym zwiększyć pobieranie składników pokarmowych oraz wody. Zatem warunkiem efektywnej kontroli gospodarki wodą przez roślinę jest jej optymalne odżywienie potasem. W całym okresie wegetacji potas, przez wpływ na ciśnienie osmotyczne, kontroluje stopień otwarcia szparek oddechowych, tym samym reguluje turgor komórek roślinnych, czyli parowanie wody z tkanek, a więc transpirację z rośliny do atmosfery. Potas przenikający do komórki zwiększa uwodnienie plazmy oraz sprzyja zatrzymaniu wody przez komórkę, co zwiększa jej turgor. Duża ilość dostępnego potasu umożliwia roślinie w okresach wzrostu temperatury w cyklu dobowym szybkie zamykanie i otwieranie aparatów szparkowych, zmniejszając tym samym straty wody.

Synergizm azotu z potasem

Współdziałanie potasu z azotem jest jedną z najważniejszych relacji metabolicznych zachodzących pomiędzy pierwiastkami w roślinach, określających dynamikę wzrostu oraz przyszły plon rośliny uprawnej. Rola fizjologiczna azotu, jego wpływ na wzrost rośliny zależy bowiem od obecności innych składników pokarmowych, w tym w pierwszej kolejności od potasu.

tekst i fot. prof. dr hab. Piotr Szulc

Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Cały tekst można przeczytać w wydaniu 11-12/2022 miesięcznika „Nowoczesna Uprawa”