Mikroelementy dla rzepaku ozimego

Technologia wiosennego nawożenia rzepaku poza podstawowymi składnikami mineralnymi powinna uwzględniać także nawożenie uzupełniające mikroelementami, które zwiększają efektywność zastosowanego azotu.

Kontrolując stan odżywienia plantacji rzepaku od siewu do kwitnienia, można efektywnie budować strukturę plonu, a tym samym osiągać założony plon dla danego pola czy gospodarstwa.

Często brakuje

Rośliny uprawne bardzo często doświadczają stanu niedoboru mikroskładników, który wynika z ograniczonej ich ruchliwości w glebie. Naturalnie bogate w mikroskładniki są gleby gliniaste. Należy mieć na uwadze, że zawartość dostępnych dla roślin form tych składników w glebie kształtuje się na bardzo niskim poziomie, gdyż stanowią one od 0,1 do 1% całkowitej ich ilości. Mobilność mikroelementów kontrolowana jest przez zawartość materii organicznej, związki żelaza i glinu, węglany oraz odczyn gleby. Wzrost pH powyżej 5,0 prowadzi do silnego spadku zawartości przyswajalnego manganu i cynku. Rośliny pobierają mikroskładniki, zależnie od pierwiastka, w trzech różnych formach chemicznych: kationowej, anionowej oraz cząsteczkowej rodzimej lub chelatowej. Akumulacja składników w roślinie waha się w szerokim zakresie od kilkudziesięciu g do kilku kg/ha.

Decyzja o stosowaniu mikroelementów w technologii nawożenia rzepaku ozimego obok formy składnika powinna uwzględniać także sposób aplikacji. Doglebowe stosowanie mikroelementów nie daje pełnej gwarancji zaspokojenia potrzeb pokarmowych roślin uprawnych. W praktyce rolniczej doglebowo mikroskładniki wprowadza się najczęściej niejako przy okazji, tj. łącznie z innymi nawozami podstawowymi, w których stanowią one dodatek. Rzepak wykazuje zróżnicowaną w czasie wegetacji reakcję na niedobór określonych mikroskładników, krytyczne fazy przedstawia tabela.

Bor jest pierwszy

Spośród mikroskładników w technologii nawożenia rzepaku kluczowe znaczenie odgrywają bor i mangan. Bor gromadzi się w roślinie systematycznie w całym okresie wiosennej wegetacji, ale wyraźny wzrost akumulacji zaznacza się w fazie formowania nasion. Duże zapotrzebowania na bor rzepak wykazuje także w okresie intensywnego wzrostu pędów, a następnie łuszczyn. Plonotwórcza rola boru wynika z funkcji, jakie ten pierwiastek spełnia w roślinach, a mianowicie: budowa struktur ścian komórkowych, stymulacja wzrostu korzeni, stymulacja kiełkowania łagiewki pyłkowej, przez co zwiększa zawiązywanie łuszczyn i nasion.

tekst i fot. prof. UPP dr hab. Renata Gaj
Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Cały tekst można przeczytać w wydaniu 3/2021 miesięcznika „Nowoczesna Uprawa”