Nie pomiń ochrony kłosa

Oprócz fuzariozy kłosów największym zagrożeniem dla uzyskania wysokich i dobrej jakości plonów są rdza żółta oraz septorioza plew. Aby ograniczyć szkody, należy przeprowadzić zabieg T-3.

Częste deszcze oraz wysoka wilgotność powietrza są czynnikami sprzyjającymi rozwojowi grzybów chorobotwórczych, w tym grzybów rodzaju Fusarium, które mogą rozwijać się w szerokim zakresie temperatur. Opóźnione w wielu regionach kraju wykonanie zabiegu ochronnego w terminie T-1, głównie z powodu przedłużających się przymrozków panujących na plantacjach zbóż, pozwoliło na dłuższy rozwój sprawców chorób, w tym grzybów fuzaryjnych.

Oprócz wymienionych powyżej chorób kłosa, zagrożenie w końcowych fazach rozwoju zbóż stanowią także: mączniak prawdziwy zbóż i traw, brunatna plamistość liści, rynchosporioza oraz czerń. Choroby te są niebezpieczne przede wszystkim dla pszenicy, a w dalszej kolejności dla jęczmienia, pszenżyta oraz żyta. Ich porażenie powoduje zdrobnienie ziarna (mniejsza masa tysiąca ziaren), a w efekcie zmniejszenie plonu. W latach sprzyjających rozwojowi fuzariozy kłosów, na plantacjach, na których nie wykonano ochrony fungicydowej w terminie T-3, dochodzi do odcięcia przepływu asymilatów do kłosa. Konsekwencją tego jest niewykształcenie ziarna lub wykształcenie pośladu. Podobne skutki powoduje również porażenie kłosów przez rdzę żółtą w uprawie pszenżyta i pszenicy.

Termin można przesunąć

Zabieg opryskiwania na kłos, określany potocznie jako zabieg w terminie T-3, należy przeprowadzić w fazie BBCH 51-59, czyli od początku fazy kłoszenia, gdy szczyt kłosa wyłania się z pochwy i ukazuje się pierwszy kłosek do zakończenia kłoszenia, czyli do czasu, gdy wszystkie kłoski wydobędą się z pochwy i kłos będzie całkowicie widoczny. W sytuacjach, gdy nie został wykonany zabieg w terminie T-2, można przyspieszyć wykonanie zabiegu na kłos i wykonać go w fazie otwierania się pochwy liściowej liścia flagowego do widocznych pierwszych ości (BBCH 47-49). Ma to szczególne znaczenie, gdy panuje wysoka temperatura przy dużej wilgotności powietrza. Nastąpić może wówczas silne porażenie dokłosia przez grzyby rodzaju Fusarium, co powoduje „odcięcie” kłosa od asymilatów i jego zamieranie. Natomiast w warunkach suszy i wysokiej temperatury powietrza warto rozważyć opóźnienie terminu wykonania zabiegu lub całkowitej rezygnacji z niego, jeśli warunki takie będą występować do końca wegetacji. Dotyczy to plantacji zbóż, które nie są uprawiane w warunkach intensywnej produkcji. Nie warto jednak rezygnować z zabiegu w terminie T-3, w uprawie pszenicy i innych zbóż, na które poniesione zostały wcześniej duże nakłady.

dr inż. Jakub Danielewicz, dr inż. Joanna Horoszkiewicz-Janka

Instytut Ochrony Roślin – PIB, Poznań

fot. Danielewicz

Cały tekst można przeczytać w wydaniu 5/2021 miesięcznika „Nowoczesna Uprawa”