Nie zapomnij o cynku

Najważniejsze spośród mikroskładników są cynk i bor, których roślinom nie może brakować. Niedobory cynku w łanie kukurydzy mogą być przyczyną utraty 10-15% plonu ziarna.

Warunkiem prawidłowego funkcjonowania wszystkich roślin jest właściwe ich zaopatrzenie nie tylko w podstawowe makro-, ale także mikroskładniki. 

Numer jeden to cynk

Kukurydza plonująca na poziomie 10 t ziarna z 1 ha pobiera około 500 g cynku (Zn), 200 g boru (B), 110 g miedzi (Cu) oraz 350 g manganu (Mn). Niedobory mikroskładników stanowią często czynnik limitujący plony kukurydzy, zwłaszcza gdy stanowisko sprzyja ograniczeniu ich dostępności, np. gleby lekkie, nieodpowiednie pH. Strategia nawożenia kukurydzy mikroelementami powinna w pierwszej kolejności uwzględniać dwa kluczowe pierwiastki, tj. cynk i bor, a w warunkach odczynu obojętnego dodatkowo wzrost roli manganu. Spośród mikroelementów w największych ilościach pobierany jest cynk. Konieczność nawożenia kukurydzy tym składnikiem oraz pozostałymi mikroskładnikami jest istotna nie tylko ze względu na zaburzenia produkcji roślinnej wynikające z niedoborów tego pierwiastka w glebie, ale też z powodu jego niskiej zawartości w spożywanych przez człowieka produktach roślinnych. Cynk zaliczany jest do grupy niezbędnych mikroskładników zarówno dla organizmów roślinnych, jak i zwierzęcych. W miarę stosowania w rolnictwie coraz większych dawek nawozów mineralnych, a zwłaszcza azotowych, szczególnego znaczenia nabiera zagadnienie równowagi składników mineralnych w materiale roślinnym. Istotne znaczenie w metabolizmie roślin ma nie bezwzględna zawartość składników pokarmowych, ale wzajemne proporcje poszczególnych makro- i mikroelementów. Na uwagę zasługuje wpływ odpowiedniego zaopatrzenia roślin w cynk na przemiany azotowe w roślinie. Badania przeprowadzone w Katedrze Chemii Rolnej i Biogeochemii Środowiska w Poznaniu dotyczące zwiększenia efektywności azotu poprzez nawożenie cynkiem wykazały, że można zastosować obniżoną dawkę azotu w kukurydzy, pod warunkiem jednoczesnego zastosowania cynku w dawce 1,0-1,5 kg/ha (aplikacja doglebowa+ dolistna).

Objawy niedoboru cynku

Widoczne objawy niedoboru cynku na roślinach są wielorakie i pojawiają się już we wczesnym okresie rozwoju, natomiast znacznie częściej występują tzw. objawy utajone. Pierwiastek ten nie przemieszcza się łatwo w roślinie, a więc pierwsze symptomy niedoboru pojawiają się na młodych liściach. Konsekwencje niewystarczającego odżywienia kukurydzy cynkiem ujawniają się w różnych fazach rozwojowych, zaczynając od wschodów, a kończąc na dojrzałości fizjologicznej. Krótko po wschodach wierzchołki siewek bieleją, a na liściach pomiędzy unerwieniem pojawiają się bielejące smugi, które z upływem czasu zamierają i wykruszają się.

tekst i fot. prof. dr hab. Renata Gaj   

Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Cały tekst można przeczytać w wydaniu 5/2021 miesięcznika „Nowoczesna Uprawa”