Nowości odmianowe w rzepaku ozimym

Ważnym elementem produkcji rzepaku, o którym decyduje rolnik, jest wybór odpowiedniej odmiany. Przed nowym sezonem warto zapoznać się z nowymi odmianami wpisanymi do Krajowego rejestru w br.

Materiał siewny większości z nich zapewne będzie w ofercie dystrybutorów nasion. Nowe odmiany pochodzą z siedmiu różnych podmiotów hodowlanych. Do Krajowego rejestru (KR) zostało wpisanych 15 odmian mieszańcowych oraz 3 populacyjne.

Aktualnie w KR wpisanych jest 150 odmian rzepaku ozimego. Większość stanowią odmiany mieszańcowe
– 120. Pozostałe to odmiany populacyjne, których jest obecnie 30. Blisko 90% kreacji wpisanych do KR pochodzi z zagranicy. Ponad połowę zarejestrowanych odmian stanowią odmiany nowe, dodane do rejestru w ostatnich pięciu latach (tab. 2.).

Duże oczekiwania wobec nowych

Wytworzone przez hodowców nowe odmiany są innowacyjnym środkiem produkcji, niezbędnym do sprostania wymaganiom współczesnego, zrównoważonego rolnictwa. Zwłaszcza odmiany cechujące się wysokim potencjałem plonowania, ale również bardzo dobrą zdrowotnością, przejawiającą się odpornością na różne patogeny chorobotwórcze, będą ważnym czynnikiem pozwalającym sprostać założeniom integrowanej ochrony i produkcji rzepaku. Ma to również duże znaczenie w kontekście unijnych strategii zawartych w Europejskim Zielonym Ładzie. Zwłaszcza że zakładają one m.in.
radykalne ograniczenie stosowania chemicznych środków ochrony roślin, a także nawożenia. Stąd tak ważna jest odporność lub tolerancja nowych odmian na różne stresy ograniczające ich potencjał plonowania. Należy podkreślić, że wyhodowanie nowej kreacji jest procesem złożonym i trwa przeważnie wiele lat, średnio 7-8. Dlatego dostępność nowych odmian odpowiadających oczekiwaniom użytkowników, stosujących integrowaną uprawę i ochronę rzepaku, będzie następowała stopniowo, na przestrzeni wielu lat.

Czym się wyróżniają?

Dla producentów rzepaku ważne jest duże i stabilne plonowanie nowych odmian. Bez wątpienia, te wpisane do KR w br. przejawiały w badaniach rejestrowych dużą plenność oraz wyróżniały się innymi korzystnymi właściwościami i cechami. Plonowanie odmian jest warunkowane genetycznie, przy czym duży wpływ mają na nie warunki siedliskowe (głównie gleba), czynniki agrotechniczne, w tym intensywność uprawy oraz warunki pogodowe. Przemysł przetwórczy też oczekuje odmian, których nasiona zawierać będą dużo tłuszczu.

tekst i fot. mgr inż. Jacek Broniarz

Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych w Słupi Wielkiej

Cały tekst można przeczytać w wydaniu 07/2023 miesięcznika „Nowoczesna Uprawa”