Odmiany buraka cukrowego w PDO 2022

Przełom jesieni i zimy to właściwy czas, aby zastanowić się nad doborem odmian buraka cukrowego do uprawy. Jest to jeden z kluczowych czynników warunkujących wysokość i jakość plonu. Niewielkie dodatkowe koszty związane z zakupem materiału siewnego przekładają się na znaczące korzyści.

Odmiana ujawnia swoje potencjalne zdolności plonotwórcze tylko wtedy, gdy spełnione są podstawowe warunki uprawowe, tzn. zastosuje się prawidłową uprawę, precyzyjne i dostosowane do potrzeb nawożenie oraz skuteczną ochronę przed agrofagami. Nawet najlepsza odmiana nie zniweluje niedociągnięć i błędów w tym względzie.

Buraki w doświadczeniach ścisłych

Obecność na naszym rynku dwóch nasiennych firm krajowych (KHBC i WHBC) i siedmiu zagranicznych (Betaseed, Florimond Desprez, Hilleshög, KWS, Maribo, Sesvanderhave, Strube), a także efekty twórczej pracy hodowców powodują dość szybką rotację odmian. Aktualnie w Krajowym rejestrze jest 155 odmian, w tym 124 zagraniczne i 31 polskich. Jednak ocenie Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego (PDO) podlega tylko część odmian z trzech ostatnich lat rejestracji, a spośród nowych tylko te, które dla producentów cukru wydają się najbardziej perspektywiczne.

Doświadczenia ścisłe z odmianami buraka cukrowego na terenie kraju wykonuje od szeregu lat Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych (COBORU), przy współudziale producentów cukru: Krajowej Grupy Spożywczej S.A., Nordzucker Polska S.A., Pfeifer & Langen Polska S.A. i Südzucker Polska S.A.

Do doświadczeń PDO 2022 r. wytypowano 18 odmian. Wysiano je w 11 stacjach i zakładach doświadczalnych oceny odmian. Wszystkie miały deklarowaną odporność na rizomanię, a pięć dodatkowo tolerancję na mątwika burakowego.

Badanie tolerancji na mątwika

Doświadczenie specjalne z tolerancją na mątwika burakowego założono w Zakładzie Doświadczalnym Oceny Odmian w Głębokim, na glebie silnie zainfekowanej przez szkodnika. Informacje dotyczące liczebności populacji mątwika burakowego uzyskujemy dzięki badaniu gleby (wiosną) przed rozpoczęciem siewu oraz po zbiorze doświadczenia. Próbki gleby są analizowane w Instytucie Hodowli i Aklimatyzacji Roślin – Oddział w Bydgoszczy. W tym doświadczeniu wzorzec, jako punkt odniesienia, stanowiły 2 odmiany standardowe, o normalnej podatności na mątwika (Adelka KWS, Zagłoba). Celem tego doświadczenia była ocena wpływu odmian buraka na rozwój populacji nicieni w glebie. Uprawa odmian standardowych (nietolerancyjnych) prowadzi do silnego zwiększenia populacji nicieni w glebie kosztem plonu korzeni. Przy uprawie odmian tolerancyjnych populacja mątwika w mniejszym stopniu namnaża się, dzięki czemu plon jest wyższy.

tekst i fot. mgr Andżelina Roszak

Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych w Słupi Wielkiej

Cały tekst można przeczytać w wydaniu 02/2023 miesięcznika „Nowoczesna Uprawa”