Odmiany rzepaku w badaniach PDO

Rzepak ozimy jest w wielu gospodarstwach jednym z podstawowych gatunków uprawianych w płodozmianie. Jest to szczególnie ważne tam, gdzie dominuje uprawa zbóż, dla których stanowi często najlepszy i główny przedplon. Aby wybrać najlepszą spośród oferowanych odmian, warto zapoznać się z wynikami porejestrowych doświadczeń odmianowych.

W najbliższym sezonie wegetacyjnym uprawa rzepaku może być mniej dochodowa. Wiąże się to z niestabilnością ceny skupu nasion oraz rosnącymi kosztami produkcji, które wynikają z wysokich cen nawozów i środków ochrony roślin, a tych w rzepaku stosuje się stosunkowo dużo.

Pogoda wpływa na plonowanie

Wysokie plonowanie rzepaku jest jednym z warunków uzyskania lepszej dochodowości uprawy w gospodarstwie. Tymczasem osiągnięcie dużych plonów zależy od wielu różnych czynników, przy czym duże znaczenie ma przebieg warunków atmosferycznych w okresie wegetacji, zwłaszcza w niektórych okresach wzrostu roślin. Tak było w ostatnim sezonie wegetacyjnym, w którym warunki pogodowe były na ogół sprzyjające wysokiemu plonowaniu i uzyskaniu dobrej jakości nasion. Nie brakowało jednak okresów, w których pogoda negatywnie oddziaływała na wzrost i plonowanie roślin rzepaku. Po zimie, podobnie jak w bieżącym sezonie, nie obserwowano strat roślin na polach, a ich stan oceniany był przeważnie jako dobry i bardzo dobry. Rośliny zachowały także dużą część zielonych rozet liściowych, a dla wytworzenia odpowiedniej masy wegetatywnej wymagały odpowiedniego i terminowego nawożenia, zwłaszcza azotowego. Niestety, znikome opady w marcu na przeważającym obszarze kraju oraz duże różnice temperatur między dniem i nocą ograniczały szybkie pobieranie składników pokarmowych z dostarczonych nawozów. Trwałe wznowienie wegetacji było bardzo zróżnicowane na terenie kraju, przy czym najczęściej następowało w drugiej i trzeciej dekadzie marca. W kwietniu temperatura była niska w całej Polsce, a długo trwające chłody spowolniły rozwój roślin. Występujące w okresie intensywnego wzrostu pędu głównego silne przymrozki powodowały uszkodzenia łodyg, w postaci wzdłużnych pęknięć. W maju warunki termiczne były korzystne, a ilość opadów wystarczająca, w związku z czym nastąpił dość intensywny rozrost roślin, które wyrosły i wytworzyły pędy boczne. Poszczególne fazy rozwojowe rzepaku były osiągane wcześniej niż w roku poprzednim, lecz w zbliżonym terminie do średniej z wielolecia. Przykładowo początek kwitnienia obserwowano przeważnie w pierwszych dniach maja, podobnie do przeciętnego terminu w poprzednich latach. Z kolei występujące w drugiej połowie czerwca upały spowodowały przyśpieszenie i skrócenie okresu dojrzewania, a to zapewne miało wpływ na wielkość plonowania i zawartość oleju w nasionach.

tekst i fot. mgr inż. Jacek Broniarz

Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych w Słupi Wielkiej

Cały tekst można przeczytać w wydaniu 06/2023 miesięcznika „Nowoczesna Uprawa”