Ostatni pokos ma znaczenie podwójne

Ostatni pokos traw może mieć nieco obniżoną jakość ze względu na obecność zaschniętych już pędów. Mimo to zielonka dość dobrze się zakisza, dzięki wysokiej zawartości cukrów w liściach. Zbiór ostatniego pokosu wiąże się z przygotowaniem runi do zimowania.

Roślinność użytków zielonych, która latem przetrwała stresowe warunki termiczne i wilgotnościowe, jesienią wchodzi w korzystniejszy okres wegetacji. Nasłonecznienie, wilgotność i ilość opadów są wtedy lepiej zbilansowane. W tym czasie trawy intensywniej się krzewią i liczba nowo wykształconych pędów (około 3,5 tys./m2) jest zdecydowanie większa niż latem. Chłodna jesienna pogoda z jednoczesnym nasłonecznieniem stymuluje rośliny do gromadzenia fruktanów, tj. rodzaju węglowodanów. Ich zawartość zwiększa się podczas nocnych przymrozków. Są wykorzystywane w źdźbłach i korzeniach traw oraz ziół jako zmagazynowane źródło energii.

Nie kosić zbyt nisko

Pod koniec lata energia wzrostu i odrastania roślin wyraźnie słabnie. Jednak nowe pędy traw zawiązywane jesienią są trwalsze od tych, które zawiązują się wiosną. Pędy jesienne zimują i w następnym roku stanowią główną masę pędów kwiatostanowych i wydłużonych pędów wegetatywnych, tworząc główny plon zielonej masy. Najwięcej materiałów zapasowych na okres zimy gromadzi się w skróconych międzywęźlach oraz źdźbłach, a u traw rozłogowych w rozłogach. Zatem zbyt niskie koszenie, zwłaszcza traw wysokich, pozbawia je materiałów zapasowych, osłabia rośliny i wpływa na ich gorsze przezimowanie. Jest to szczególnie ważne przy koszeniu ostatniego odrostu z dużym udziałem gatunków zbitokępowych, krzewiących się nadziemnie. Wskutek niskiego koszenia następuje uszkodzenie węzła krzewienia, a to ogranicza tworzenie się nowych pędów. Niskie koszenie zmniejsza zdolność odrastania roślin i powoduje większe odkrycie gleby, która wtedy silniej przesycha. Ze względu na dominację na łąkach traw wysokich, a czasami też obecność koniczyny łąkowej w runi, ostatni raz należy kosić do wysokości nie mniejszej niż 8 cm. Koszenie warto wykonać dobrze wyostrzonymi elementami tnącymi kosiarek, aby nie szarpać blaszek liściowych i pędów. Dzięki temu ogranicza się pojawienie chorób wywoływanych przez grzyby i bakterie infekujące uszkodzone tkanki roślinne. Istnieje także ryzyko, że zbyt wysoko skoszona ruń (powyżej 10 cm) może zostać mocno uszkodzona zimą. Zamarznięte i obumarłe rośliny „duszą” murawę, która atakowana jest przez grzyby, zwłaszcza jeśli dłuższy czas znajduje się pod warstwą śniegu. W przerośniętej warstwie runi większe szkody powodują też norniki oraz nornice, ponieważ znajdują tam dobre schronienie.

tekst i fot. prof. dr hab. Piotr J. Domański 

Cały tekst można przeczytać w wydaniu 09/2021 miesięcznika „Nowoczesna Uprawa”