Pamiętaj o prawidłowym płodozmianie

Prawidłowy płodozmian to często niedoceniany element, który ma ogromne znaczenie zarówno w rolnictwie ekologicznym, jak i konwencjonalnym. Odpowiednie planowanie i rotacja upraw nie tylko poprawiają żyzność gleby, ale także zwiększają plony i jakość produkcji.

Choć płodozmian często kojarzy się jedynie ze zmianą gatunków uprawianych na danym polu, to jego znaczenie jest szersze. Płodozmian to system zagospodarowania ziemi uprawnej, który polega na rotacji gatunków roślin
w perspektywie kilku lat, dostosowany do warunków rolniczo-ekonomicznych gospodarstwa. Oprócz rotacji roślin, ważne jest stosowanie odpowiednich zabiegów agrotechnicznych, co jest najtańszym sposobem na poprawę żyzności gleby. Płodozmian zapewnia roślinom optymalne warunki do wzrostu i rozwoju, co przekłada się na wyższe plony. Jednym z głównych celów rolnictwa jest maksymalizacja produkcji roślinnej przy jednoczesnym utrzymaniu lub zwiększeniu urodzajności gleby, a prawidłowy płodozmian jest kluczowym czynnikiem w osiągnięciu
tych celów.

Choroby płodozmianowe i zmęczenie gleby

Częsta uprawa tego samego gatunku roślin na danym polu prowadzi do zachwiania równowagi pomiędzy poszczególnymi grupami mikroorganizmów glebowych. Może to prowadzić do nagromadzenia w glebie związków biologicznie czynnych, będących wydzielinami korzeni lub powstających
w wyniku rozkładu resztek pożniwnych. Związki te mogą tworzyć niekorzystne warunki dla wzrostu i rozwoju roślin tego gatunku. Zjawisko to określane jest mianem „zmęczenia gleby”. Objawia się ono niedostatecznym rozwojem systemu korzeniowego i części nadziemnej roślin, ich zwiększoną podatnością na specyficzne choroby i szkodniki. Zmniejsza się również konkurencyjność łanu w stosunku do chwastów, co prowadzi do dużych spadków plonu. W ostatnich latach nasiliła się uprawa zbóż w monokulturze. Chociaż jest to uprawa niskonakładowa i łatwa do prowadzenia ze względu na możliwość zmechanizowania poszczególnych etapów produkcji, nie jest korzystna dla roślin ze względu na występowanie chorób płodozmianowych. Długotrwała uprawa zbóż na tym samym stanowisku polowym powoduje spadek wielkości plonu.

tekst i fot. mgr inż. Martyna Kotecka

Cały tekst można przeczytać w wydaniu 02/2025 miesięcznika „Nowoczesna Uprawa”