Popraw wykorzystanie azotu przez rzepak

Wykorzystanie azotu przez rzepak ozimy wiosną zależy od dawki i terminu stosowania, doboru nawozu, a także zaopatrzenia roślin w potas, magnez i siarkę.

Poprawne ustalenie wiosennej dawki azotu w technologii uprawy rzepaku wymaga uwzględnienia regulacji prawnych związanych z realizacją Programu azotanowego. Pierwszy wymóg dotyczący zarządzania azotem w gospodarstwie sprowadza się do przestrzegania terminu jego stosowania, natomiast kolejne wymogi, w zależności od wielkości gospodarstwa oraz skali produkcji roślinnej i zwierzęcej, zobowiązane są do kontrolowania również ilości stosowanego azotu.

W programie działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych azot można stosować od 1 marca. W 2020 r. termin rozpoczęcia stosowania nawozów azotowych w uprawie ozimin i upraw trwałych oraz wieloletnich i trwałych użytków zielonych zmieniono na 15 lutego. Należy mieć świadomość, że 1 marca jest relatywnie późnym momentem stosowania azotu w technologii nawożenia rzepaku, szczególnie na terenach Polski południowo-zachodniej, gdzie wegetacja rozpoczyna się znacznie wcześniej niż w innych regionach kraju. 

Dobrze policz

Poprawne wyznaczenie dawki azotu wymaga uwzględnienia następujących składowych: oszacowania poziomu zakładanego plonu na podstawie średnich plonów z ostatnich 5 lat, jednostkowego pobrania azotu, uwzględnienia ilości azotu działającego (azot mineralny w warstwie gleby 0-60 cm) oraz N pochodzącego z innych źródeł (obornik, gnojówka, gnojowica), udziału roślin bobowatych. Potrzeby pokarmowe rzepaku wyznacza się z iloczynu jednostkowego pobrania składnika oraz wielkości szacowanego plonu. Termin „pobranie jednostkowe” oznacza ilość azotu, którą roślina akumuluje w 1 tonie nasion/ziarna i odpowiadającej masie plonu i dla rzepaku przyjmuje się wartość 50 kg N na 1 tonę nasion wraz z odpowiednią masą słomy (Dz.U. z 2020 r., poz. 243).

prof. UPP dr hab. Renata Gaj
Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Cały tekst można przeczytać w wydaniu 2/2021 miesięcznika „Nowoczesna Uprawa”