Problemy z ochroną buraka cukrowego

W Polsce plantacje buraka cukrowego zagrożone są przez ponad 100 gatunków agrofagów, w tym ok.: 50 chwastów, 30 patogenów i 20 szkodników. Integrowana ochrona roślin, która w Unii Europejskiej obowiązuje od prawie 12 lat, pozwala ograniczyć chemizację produkcji dzięki wykorzystaniu metod niechemicznych.

Według danych GUS z 2020 r. w Polsce do ochrony plantacji buraka cukrowego zużywa się średnio 2,81 kg/ha substancji czynnych (s.cz.) środków ochrony roślin (ś.o.r.). W 2003 r., czyli przed przystąpieniem Polski do UE, było to 2,57 kg/ha, w 2011 r. przed wprowadzeniem integrowanej ochrony roślin 2,76 kg/ha, a w 2016 r. 2,67 kg/ha.

Zużycie substancji czynnych

Większe zużycie s.cz. wynika ze wzrostu zagrożeń gospodarczych ze strony najważniejszego z patogenów – chwościka buraka. Obecnie w ochronie buraka cukrowego zużycie fungicydów, które wynosi 0,28 kg s.cz./ha, jest 10-krotnie niższe od zużycia herbicydów – 2,50 kg/ha, natomiast najmniej stosuje się insektycydów, bo tylko 0,03 kg/ha.

W Polsce do ochrony upraw rolniczych najwięcej s.cz. zużywa się na plantacjach ziemniaka, bo 3,67 kg/ha, czyli więcej niż w buraku cukrowym aż o prawie 0,9 kg/ha. Do ochrony upraw sadowniczych zużywa się najwięcej s.cz., bo w produkcji jabłek stosuje się 12,83 kg/ha, czyli ponad 4-krotnie więcej niż na plantacjach buraka cukrowego. Podobnie na plantacjach wiśni zużywa się 10,76 kg/ha s.cz., czyli ponad 3-krotnie więcej niż w buraku cukrowym. Do ochrony warzyw najwięcej s.cz. zużywa się na plantacjach pomidorów gruntowych, bo 4,96 kg/ha, cebuli 4,34 kg/ha, ogórków gruntowych 3,83 kg/ha i marchwi 1,94 kg/ha.

W Polsce na plantacjach buraka cukrowego zużywa się 2,81 kg s.cz./ha, natomiast w buraku pastewnym tylko 0,88 kg/ha, czyli 3-krotnie mniej. W ochronie buraka ćwikłowego sytuacja jest podobna – stosuje się
0,84 kg/ha s.cz. Na plantacjach buraka pastewnego stosuje się tylko 0,81 kg/ha s.cz. herbicydów, czyli 3-krotnie mniej niż do regulacji zachwaszczenia w buraku cukrowym, natomiast w buraku ćwikłowym zużywa się 0,64 kg/ha, czyli 4-krotnie mniej.

Zarejestrowane środki ochrony roślin

W Polsce do zwalczania agrofagów występujących na plantacjach buraka cukrowego są zarejestrowane przez MRiRW 303 ś.o.r. Największą grupę stanowią herbicydy, bo aż 174, następnie fungicydy 73, insektycydy 42, moluskocydy 6, regulatory wzrostu 4, zaprawy fungicydowe 3 oraz tylko 1 zaprawa insektycydowa

prof. dr hab. Marek Mrówczyński, dr hab. Przemysław Strażyński
Instytut Ochrony Roślin – PIB, Poznań

fot. Strażyński

Cały tekst można przeczytać w wydaniu 11-12/2025 miesięcznika „Nowoczesna Uprawa”