Profesjonalnie przechowuj ziemniaki

Nowoczesne przechowalnictwo ziemniaka służy zabezpieczeniu zebranych plonów przed nadmiernymi stratami składowanej masy, utrzymaniu wysokiej jakości bulw oraz zagwarantowaniu odbiorcom płynnej w całym sezonie dyspozycji towaru.

Należy optymalizować technologię przechowywania w zakresie utrzymywania najlepszych warunków termiczno-wilgotnościowych dla bulw i mieć wiedzę na temat trwałości przechowalniczej odmian.

Od czego zależy wielkość strat?

Wielkość strat przechowalniczych zależy głównie od odmiany ziemniaka, ale także od warunków klimatycznych okresu wegetacji, stosowanej agrotechniki oraz sytuacji klimatycznej w czasie przechowywania.

Odmiany ziemniaka znacznie różnią się trwałością przechowalniczą, a więc wielkością strat powstających w okresie długotrwałego (6-7 miesięcy) przechowywania. Decyduje o tym budowa anatomiczna skórki bulw, odporność odmiany na uszkodzenia mechaniczne, długość uśpienia bulw oraz odporność odmian na choroby przechowalnicze. Pod pojęciem „przechowalności” należy rozumieć ogólną ilość strat przechowalniczych powodowanych transpiracją, porażeniem chorobami, jak i intensywnością kiełkowania bulw. Generalnie należy stwierdzić, że współcześnie uprawiane w kraju odmiany ziemniaka przechowują się dobrze. Tylko niektóre z nich mają gorsze możliwości składowania. Te ostatnie wymagają większych starań w kierunku zapewnienia lepszej wentylacji i utrzymania optymalnych warunków termiczno-wilgotnościowych. Oddział IHAR – PIB w Jadwisinie prowadził przez ostatnie lata badania nad trwałością przechowalniczą odmian, a efektem tych działań jest charakteryzacja poszczególnych odmian (tab. 1.).

Warunki klimatyczne okresu wegetacji również wpływają na trwałość przechowalniczą ziemniaków. Lata suche generalnie nie sprzyjają porażeniu roślin i bulw chorobami grzybowymi i dlatego zbiory ziemniaka wówczas dobrze się przechowują. Nie jest to powszechną regułą. Niska wilgotność gleby ogranicza gnicie bulw, ale bulwy z czynnikiem chorobotwórczym mogą trafić do miejsc przechowywania i tam dopiero zacząć gnić (wysoka wilgotność złoża bulw). Należy także zastrzec, że po latach suchych i upalnych bulwy ziemniaka wielu odmian skracają okres spoczynku. Dlatego coraz częściej już podczas zbiorów ziemniaka widzimy kiełkujące bulwy, co w konsekwencji prowadzi do większych strat masy podczas przechowywania.

Stosowane coraz powszechniej, z powodu częściej występujących susz, nawadnianie na plantacjach może u niektórych odmian eskalować straty przechowalnicze. Wynika to z większego udziału nawadnianych dużych bulw w zbieranym plonie, o większej zawartości wody, które się bardziej uszkadzają podczas zmechanizowanego zbioru.

tekst i fot. dr Wojciech Nowacki 

Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin – PIB, Oddział w Jadwisinie

Cały tekst można przeczytać w wydaniu 09/2021 miesięcznika „Nowoczesna Uprawa”