Prognozy plonów zbóż i rzepaku na 2023 r.

Jak najwcześniejsze prognozowanie plonów jest niezwykle ważne, szczególnie w obecnej sytuacji ekonomiczno-politycznej, gdzie ceny środków produkcji są bardzo wysokie, a ceny płodów rolnych ulegają dużym wahaniom.

Wielkość zbiorów zbóż i rzepaku możemy już teraz wstępnie prognozować, co pozwoli na podjęcie bardziej trafnych decyzji dotyczących poniesionych nakładów, w szczególności na nawożenie, którego koszt ogromnie wzrósł w ostatnim roku.

Ważny jest stan wegetacji jesiennej

Kolejny sezon uprawy zbóż ozimych i rzepaku jest dopiero na początkowym etapie, gdyż rośliny są w okresie spoczynku zimowego. Poprzednie lata wskazują jednak na to, że stan upraw przed zimą determinuje w bardzo dużym stopniu ich plonowanie. Trudno powiedzieć, jaki będzie przebieg pogody w okresie całej zimy oraz czy nie wystąpi silna susza w okresie wiosny. Ostatnie lata wskazują jednak na to, że jeśli rośliny weszły w dobrym stanie w okres spoczynku zimowego, to również ich stan wiosną powinien być dobry. Wynika to z dość łagodnego przebiegu zimy w ostatnich latach – temperatury nie są bardzo niskie, a okrywa śnieżna nie zalega zbyt długo. Szansa na dobre przezimowanie zbóż ozimych i rzepaku jest zatem bardzo duża.

Ceny nawozów nie będą ogranicznikiem

Ostatni rok był bardzo nietypowy dla rolnictwa w Polsce pod względem uwarunkowań ekonomicznych, w szczególności ze względu na ogromny wzrost ceny nawozów. Mimo wzrostu cen nawozów większość rolników nie zrezygnowała z ich stosowania, a jedynie w niewielkim zakresie ograniczyła ich dawki. W aktualnym sezonie uprawy (2022/2023) będzie zapewne podobnie, gdyż wielu rolników zakupiło już co najmniej część potrzebnych nawozów, więc nie należy się spodziewać znacznej redukcji ich zużycia. W szczególności dotyczy to nawozów azotowych, których efekt plonotwórczy jest najsilniejszy. Zużycie środków produkcji, w tym nawozów, nie będzie zatem silnie limitować plonowania w 2023 r. Możemy więc wstępnie prognozować plony zbóż ozimych i rzepaku w kolejnym roku w Polsce oraz w innych krajach Europy i na półkuli północnej, gdzie uprawy ozime mają duży udział w powierzchni zasiewów. Prognozowanie plonów zbóż i rzepaku jest szczególnie ważne w aktualnym sezonie ze względu na dużą niestabilność światowych rynków, które podlegają bardzo dużym wahaniom z powodu sytuacji polityczno-ekonomicznej. Ceny głównych gatunków zbóż oraz rzepaku zależą od sytuacji na światowym rynku i ważne jest nie tylko to, jaka będzie wielkość produkcji w Polsce, ale również wielkość produkcji w skali całej Europy i świata.

tekst i fot. dr hab. inż. Dariusz Gozdowski, prof. SGGW

Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Cały tekst można przeczytać w wydaniu 01/2023 miesięcznika „Nowoczesna Uprawa”