Szukamy błędów w burakach

Zbiór buraków to dobry moment na analizę stosowanej technologii produkcji w gospodarstwie i dostrzeżenie popełnianych błędów. Ich wyeliminowanie może poprawić opłacalność działalności.

Na wysokość cen nasion buraka cukrowego, nawozów, środków ochrony roślin, paliwa oraz usług rolnicy nie mają wpływu, ale gdy stosują prawidłową technologię produkcji, mogą zwiększyć ich efektywność. Oczywiście decydujący jest wpływ pogody, ale to czynnik niezależny od producenta.

W zasadzie nie ma takiej sytuacji w gospodarstwie, aby czegoś nie można było poprawić i udoskonalić, ponieważ dążenie do idealnego stanu jest procesem ciągłym, który nigdy się nie kończy.

Jak długa przerwa?

W części gospodarstw przerwa w uprawie buraka cukrowego na danym polu jest krótsza niż zalecane minimum 4 lata. Przy częstszej uprawie może nasilać się występowanie chwościka buraka, mątwika burakowego oraz zagrożenie ze strony kiełkujących burakochwastów, które są dość łatwo zwalczane herbicydami w innych uprawach. Dochodzi także do jednostronnego wyczerpywania się składników pokarmowych z gleby. Uprawa buraka cukrowego powoduje też degradację materii organicznej w glebie. Współczynnik degradacji glebowej materii organicznej dla uprawy buraka cukrowego (bez obornika i z wywozem liści z pola) wynosi –1,40 t/ha/rok na glebach średnich i –1,54 t/ha na glebach ciężkich. Oznacza to, że o tyle zmniejsza się ilość materii organicznej w glebie w wyniku uprawy buraka cukrowego. Pozostawianie podczas zbioru liści buraka na polu nieco poprawia ten bilans. Współczynnik reprodukcji materii organicznej dla liści buraczanych wynosi +1,40 na 10 t suchej masy liści. Liście zawierają 15% s.m., więc 10 t świeżej masy dostarcza 0,21 t materii organicznej (1,5 t s.m. x 0,14). Plon 40 t/ha wnosi 0,84 t materii organicznej/ha, co zmniejsza ujemny bilans uprawy buraka do –0,56 t/ha na glebach średnich (–1,40 + 0,84) i do –0,70 t/ha na glebach ciężkich (–1,54 + 0,84).

Bezcenna słoma

Z braku produkcji zwierzęcej w większości gospodarstw słoma jest głównym źródłem materii organicznej, która może zatrzymywać i gromadzić wodę dla roślin. Dostarcza także dużej ilości makro- i mikroskładników. Aby dobrze ją zagospodarować, należy przestrzegać kilku podstawowych zasad, takich jak: niska wysokość cięcia, bardzo dobre pocięcie słomy przez kombajn, równomierne rozrzucenie nie tylko słomy, ale i plew po polu, kilkukrotna uprawa agregatem ścierniskowym – ukośnie do kierunku siewu i zbioru. Zdania dotyczące tego, co stosować jako dodatek do słomy, aby ułatwić jej rozkład, są podzielone: azot mineralny czy wapno? W obecnym sezonie na pewno zmniejszono stosowanie w tym terminie nawozów azotowych. Część producentów jest przekonana do aplikowania preparatów bakteryjnych.

tekst i fot. dr hab. inż. Arkadiusz Artyszak, prof. SGGW

Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Cały tekst można przeczytać w wydaniu 10/2022 miesięcznika „Nowoczesna Uprawa”