Tyle, ile wyżywi gleba

Mechanizmy wymuszające samoregulację obsady roślin i kłosów na jednostce powierzchni, które zachodzą w zbyt gęstych łanach, można porównać ze zjawiskami występującymi w lasach.

Podczas zimy jest dużo czasu na to, żeby przemyśleć, jakie czynności należy podjąć na przedwiośniu, aby zminimalizować skutki ewentualnego niedoboru opadów. Oprócz działań rozłożonych w czasie radzę tak prowadzić wiosenne prace agrotechniczne, aby uzyskać pożądaną obsadę roślin/kłosów w danych warunkach klimatyczno-glebowych. Do nich można zaliczyć:

• wybranie prawidłowej normy wysiewu;
• termin siewu;
• regulowanie obsady kłosów w łanach zbóż nawożeniem pogłównym i regulatorami wzrostu.

Ile wysiewać nasion zbóż

Przez odpowiednią normę wysiewu można uzyskać pożądaną obsadę kłosów/roślin. Zboża należą do rodziny traw i posiadają naturalną zdolność do krzewienia i zawiązywania kłosów na pędach bocznych po 1-4 sztuki na roślinie. Przyjmuje się, że pożądana obsada kłosów w zależności od gatunku, jakości stanowiska i agrotechniki wynosi 450-650 szt./m2. Wówczas poszczególne kłosy (rośliny) posiadają odpowiednią przestrzeń życiową, czyli dostęp do światła słonecznego, wody i składników pokarmowych, toteż plonują wysoko.

Mechanizmy wymuszające samoregulację obsady roślin i kłosów na jednostce powierzchni, które zachodzą w zbyt gęstych łanach, można porównać ze zjawiskami występującymi w lasach. W młodnikach drzew szpilkowych na jednym hektarze sadzi się 4000 sadzonek, a w drzewostanie rębnym po upływie 80-100 lat znajduje się najczęściej 400 drzew. Podczas zbierania grzybów można zaobserwować, że w młodnikach znaczna liczba słabszych drzew jest zagłuszana przez starsze. Jeśli nie zostaną wycięte, to i tak uschną, bo nie dla wszystkich wystarczy światła, wody i składników pokarmowych. Z upływem lat drzewostany są systematycznie przerzedzane (cięcia pielęgnacyjne), bo tylko w rzadkim lesie drzewa mogą dorodnie wyrosnąć. Podobnie się dzieje w parkach narodowych, gdzie przyroda sama reguluje ilość drzew.

Nie potrzeba gęsto

W doświadczeniach własnych wykazałem, że pszenica ozima wysiana w obsadzie 300 ziaren/m2 miała dobrą przestrzeń życiową. Pojedyncze rośliny posiadały duży dostęp do światła słonecznego, ziarno zawierało więcej białka i glutenu oraz było bardziej dorodne niż na gęściejszych siewach (tabela), co także przełożyło się na plon. Zaobserwowałem, że pojedyncze rośliny zawiązały obfitszy system korzeniowy. Źdźbła były krótsze i grubsze, a przez to mniej podatne na wyleganie. Bardziej przewiewane łany były też mniej atakowane przez choroby.

tekst i fot. dr Władysław Kościelniak

doradca rolny

Cały tekst można przeczytać w wydaniu 01/2020 miesięcznika „Nowoczesna Uprawa”