Wpływ nawożenia na przechowywalność bulw

Agrotechnika ziemniaka, w tym nawożenie, znacząco oddziałuje na jakość zbieranych bulw przez cały okres ich użytkowania. Każdy składnik nawozowy może w określonym stopniu przyczyniać się do wzrostu i rozwoju roślin, przyrostu masy bulw i ich jakości, a w ten sposób wpływać też na ich trwałość przechowalniczą.

Chodzi zarówno o rodzaj nawozu, formę składnika, dawkę, ale również zachowanie wzajemnych proporcji pomiędzy składnikami. Na dobrą przechowywalność bulw składa się również szereg uwarunkowań zależnych od właściwości samej odmiany, takich jak: wielkość i kształt bulw, ich odporność na uszkodzenia mechaniczne, odporność roślin na porażenia chorobami grzybowymi i bakteryjnymi, również warunki glebowe: rodzaj i jej stan fitosanitarny, układ warunków pogodowych w okresie wegetacji, poziom opadów i temperatura powietrza, a także wykonanie określonych zabiegów: przygotowanie sadzeniaków, technologia sadzenia, pielęgnacji i ochrony przed agrofagami, przygotowanie plantacji do zbioru oraz technika i warunki zbioru.

Jakość zaczyna się na polu

Należy więc mieć świadomość, że dobre przechowywanie bulw rozpoczyna się od uprawy polowej. Utrzymanie właściwych warunków w przechowalni służyć powinno tylko możliwie największemu ograniczeniu strat wynikających z ubytków naturalnych (oddychania i transpiracji bulw), rozwoju chorób przechowalniczych oraz kiełkowaniu bulw. Mając na uwadze, że nawożenie mineralne NPK to największy koszt zaopatrzenia roślin ziemniaka w składniki pokarmowe, należy ze szczególną starannością podchodzić do kwestii jego stosowania również w perspektywie utrzymania dobrej przechowywalności bulw. Azot poza tym, że jest najbardziej plonotwórczym składnikiem, to zastosowany w nadmiarze może przedłużać wegetację i opóźniać dojrzewanie roślin ziemniaka. Przyczynia się to do wzrostu wrażliwości skórki na otarcia, a bulw na obicia, czyli w różnym stopniu może powodować wzrost uszkodzeń mechanicznych bulw podczas zbioru i później prowadzić do strat w czasie ich przechowywania. Badania wykazały, że straty przechowalnicze bulw wyraźnie wzrastały (o ponad 3% masy całkowitej) po przekroczeniu dawki azotu 120 kg N/ha.

Potas i inne

Z kolei potas jest składnikiem, który reguluje gospodarkę wodną rośliny (uwodnienie tkanek) i proces oddychania bulw. Składnik ten zastosowany w odpowiedniej dawce ma korzystne oddziaływanie na dojrzewanie bulw, przyczynia się do wzrostu zawartości suchej masy w bulwach, co przekłada się na mniejsze uszkodzenia bulw podczas zbioru i ograniczenie strat podczas przechowywania. W odniesieniu do strat przechowalniczych bulw po stosowaniu wzrastającego poziomu nawożenia mineralnego potasem stwierdza się działanie odwrotne niż azotu. W miarę podwyższania dawki potasu, nawet do 165 kg/ha K2O, uzyskano zmniejszenie prawie o połowę strat przechowalniczych bulw w porównaniu do stanowiska bez stosowania nawożenia mineralnego potasem.

dr inż. Cezary Trawczyński

Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin – PIB, Oddział Jadwisin

fot. Fiedler

Cały tekst można przeczytać w wydaniu 09/2024 miesięcznika „Nowoczesna Uprawa”