Wybierz optymalną odmianę żyta

Wybór odmiany jest kluczowym czynnikiem decydującym o powodzeniu uprawy. To, jaką odmianę będziemy wysiewać w swoim gospodarstwie, nie powinno być podyktowane jedynie aktualną ofertą rynkową, tylko wynikiem świadomego, przemyślanego wyboru.

Chcąc w pełni wykorzystać możliwości żyta ozimego i uzyskać wysoki plon, warto przeprowadzić wnikliwą analizę oferowanych odmian, w czym bez wątpienia pomocne są wyniki badań Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego (PDO). W systemie tym prowadzi się doświadczenia, których zadaniem jest bardziej efektywne wykorzystanie postępu biologicznego. Postęp hodowlany wymaga jednak stałej kontroli wartości cech zarówno tych starszych, jak i najnowszych odmian.

Każdego roku przybywa nowych odmian

Corocznie do Krajowego rejestru (KR) wpisywane są nowe wartościowe kreacje, co daje producentom duże możliwości wyboru. W 2023 r. zarejestrowano trzy kolejne odmiany żyta ozimego (dwie mieszańcowe – SU Isaksson, SU Thor i jedną populacyjną – Dańkowskie Avanti) oraz sześć kreacji, które są składnikami odmian mieszańcowych. Zarejestrowano też dwie odmiany przeznaczone do uprawy na cele zielonkowe (Rolfeed, Rolpower). W 2022 r. skreślono z KR dwie mieszańcowe (KWS Bono, SU Promotor), a także dwa składniki odmian mieszańcowych. Obecnie KR żyta ozimego liczy 89 odmian, z których 54 kreacje przeznaczone są do uprawy głównie na ziarno (25 odmian populacyjnych, 29 odmian mieszańcowych), 32 to składniki odmian mieszańcowych, a trzy pozostałe to odmiany zielonkowe.

Uprawa gleb lekkich

W ostatnich latach obserwuje się spadek powierzchni uprawy żyta ozimego, mimo to gatunek ten nadal jest nieodzownym elementem polskich pól. Uprawia się je w całym kraju, jednakże z dość wyraźnym zróżnicowaniem natężenia. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego powierzchnia uprawy żyta ozimego w 2022 r. wynosiła ponad 662 tys. ha. Areał uprawy tego zboża wiąże się niewątpliwie z dużym udziałem w kraju gleb lekkich, na których jest ono głównie uprawiane. Żyto ma mniejsze wymagania glebowe w porównaniu do pozostałych zbóż, lepiej znosi większe zakwaszenie gleby, dobrze wykorzystuje zapasy wody zimowej, a także wyróżnia się największą zimotrwałością, z uwagi na dużą mrozoodporność. W minionym trzyleciu żyto ozime zajmowało około 12% powierzchni uprawy wszystkich zbóż.

mgr Anna Skrzypek

Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych w Słupi Wielkiej

fot. Fiedler

Cały tekst można przeczytać w wydaniu 08/2023 miesięcznika „Nowoczesna Uprawa”