Wzmacniaj oziminy biostymulatorami

Biostymulatory to szeroka gama preparatów, które działają na rośliny wielokierunkowo, przyspieszając i regulując ich procesy życiowe oraz podnoszące odporność na czynniki stresowe i chorobotwórcze.

Współczesna produkcja rolnicza jest bardzo intensywna, ponieważ oczekujemy od niej wysokiej wydajności ilościowej i jakościowej. Aby uzyskać te efekty produkcyjne, poza tradycyjnym nawożeniem i ochroną roślin, wykorzystuje się różne substancje biostymulujące przyczyniające się do polepszenia warunków wzrostu i rozwoju roślin. Stosowanie biostymulatorów jest rekomendowane w sytuacji, gdy wystąpią czynniki stresowe dla roślin, zarówno biotyczne, jak i abiotyczne.

Czym są biostymulatory

Biostymulatory nie są związkami odżywczymi dla roślin ani hormonami roślinnymi, ponieważ ich działanie nie jest odżywcze ani nie reguluje procesów fizjologicznych. Biostymulatory uaktywniają geny i procesy życiowe, które bez ich użycia nie wystąpiłyby lub byłyby mniej intensywne. W zależności od rodzaju preparatu, dochodzi np. do stymulacji rozwoju systemu korzeniowego (np. niektóre preparaty mikrobiologiczne), w konsekwencji zwiększa się produkcja biomasy. Inne produkty stymulują kwitnienie lub dojrzewanie nasion, co wpływa ostatecznie na zmianę i poprawę parametrów jakościowych części użytkowych roślin. Jako wypadkowa tych wszystkich efektów może zwiększać się plon i zmieniać jego jakość. Według zapisów Ustawy o nawozach i nawożeniu do szerokiej grupy biostymulatorów zaliczamy również środki poprawiające wzrost roślin, ale działające na nie pośrednio. Może to być działanie np. przez polepszenie właściwości fizyczno-chemicznych gleby i podłoża (np. preparaty mikrobiologiczne) oraz oddziaływanie bezpośrednio na procesy fizjologiczne roślin, wywołując je lub przyspieszając. Pierwsze biostymulatory produkowano z alg morskich i wodorostów. Obecnie wykorzystuje się szereg innych surowców.

Fenomen ich działania

Fenomenem wielu biostymulatorów jest to, że dany preparat wykazuje działanie wielokierunkowe, może oddziaływać na rośliny pośrednio lub bezpośrednio, zwłaszcza te aplikowane doglebowo. Aby zobrazować komplikację tego rodzaju mechanizmów, należy uświadomić sobie, że niektóre doglebowe preparaty mikrobiologiczne mogą działać strukturotwórczo, uruchamiać trudno dostępne składniki pokarmowe, rozkładać resztki pożniwne i jednocześnie wydzielać jakieś substancje kontrolujące wzrost roślin, np. hormony lub substancje hamujące. W wielu przypadkach mechanizm działania konkretnego preparatu jest tak subtelny i wielokierunkowy, że jeszcze nie są poznane do końca jego podstawy fizjologiczne, a jedynie obserwuje się jego korzystne oddziaływanie na rośliny. W wielu badaniach i obserwacjach stwierdzono, że niektóre z biostymulatorów wykazują pozytywne działanie w zwiększaniu odporności roślin na choroby i szkodniki, powodując powstanie indukowanej odporności nabytej.

tekst i fot. dr inż. Piotr Chohura

Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu

Cały tekst można przeczytać w wydaniu 10/2022 miesięcznika „Nowoczesna Uprawa”