Wzrasta zainteresowanie uprawą grochu

Groch siewny jest jednym z najważniejszych gatunków w grupie roślin bobowatych grubonasiennych. Powierzchnia jego uprawy jest coraz większa i można prognozować, że w najbliższym czasie będzie nadal wzrastała.

W 2022 r. rolnicy wysiali groch już na powierzchni ok. 100 tys. ha. W wyniku wdrażania ekoschematów i nowych Norm Dobrej Kultury Rolnej w kolejnych latach powierzchnia ta zapewne będzie nadal wzrastała. Oprócz uprawy w czystym siewie, groch często wykorzystywany jest jako komponent mieszanek zbożowo-strączkowych zarówno na nasiona, jak i międzyplony. O zwiększonym zainteresowaniu rolników uprawą grochu świadczy także powierzchnia plantacji nasiennych, która od kilku lat rośnie. W minionym roku wyniosła 4,6 tys. ha, co stanowiło ponad dwukrotnie więcej niż w 2019 r. Zdecydowana większość powierzchni dotyczy reprodukcji nasion odmian z Krajowego rejestru (KR), przetestowanych w doświadczeniach COBORU.

Dobroczynne działanie dla roślin i gleby

Dzięki symbiozie z bakteriami brodawkowymi syntetyzującymi wolny azot z powietrza, groch jest rośliną o zmniejszonym zapotrzebowaniu na azot. Ponadto stanowisko po nim zawiera zasobne w składniki mineralne resztki pożniwne, które są wykorzystywane przez roślinę następczą. Rośliny grochu wytwarzają głęboki system korzeniowy, który spulchnia glebę, poprawiając jej właściwości fizyczne i chemiczne, co umożliwia pobieranie składników pokarmowych z głębszych i trudno dostępnych warstw gleby. W dobie wysokich cen nawozów mineralnych są to zalety nie do przecenienia. Także należy pamiętać o istotnej roli grochu w płodozmianie jako rośliny fitosanitarnej, która przerywa po sobie częste występowanie zbóż. Dobre oddziaływanie grochu na glebę i uprawę powinno być częściej brane pod uwagę przez rolników przy planowaniu zmianowania na polu.

Ma kilka mankamentów

Nasiona grochu siewnego większości odmian mogą być wykorzystane do bezpośredniego spożycia oraz jako komponent białkowy. Należy jednak pamiętać o małej zawartości białka ogólnego w nasionach (najmniej spośród wszystkich bobowatych grubonasiennych), stąd najczęściej wykorzystywane są do bezpośredniego skarmiania w gospodarstwie, a zainteresowanie przemysłu paszowego jest ograniczone.

Rośliny bobowate grubonasienne mają dużo zalet, ale ze względu na wrażliwość na niedobory wody w okresie wegetacji, które w ostatnich latach zdarzają się często, są dość trudne w uprawie, co niestety w pewnym stopniu zniechęca rolników do ich wysiewu. Także problemem jest sprzedaż nasion w zadowalającej rolnika cenie.

Zalet ma zdecydowanie więcej

Jednakże analizując wyniki plonowania grochu w doświadczeniach w ramach Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego (PDO), można zauważyć, że jest to gatunek, który spośród bobowatych grubonasiennych plonował najwyżej i najbardziej stabilnie w ostatnich latach, a średni plon nasion ze wszystkich zebranych doświadczeń w latach 2017-2022 wyniósł 39,0 dt/ha.

mgr Marcin Binkowski

Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych w Słupi Wielkiej

fot. Fiedler

Cały tekst można przeczytać w wydaniu 02/2023 miesięcznika „Nowoczesna Uprawa”