Zapominamy o jęczmieniu jarym

2024-03-01

W wielu uzasadnionych przypadkach uprawa jęczmienia jarego może być celowa. Znaczna część rolników z rezerwą podchodzi do kukurydzy na ziarno, ponieważ ponieśli przez nią dotkliwe straty w ostatnich dwóch sezonach.

Głównymi zaletami jęczmienia jarego jest duża odporność na suszę i wysokie temperatury, co wynika z małego współczynnika transpiracji. Przyjmuje się, że wynosi on 350, co oznacza, że rośliny do wyprodukowania 1 kg s.m. muszą pobrać 350 l wody. Jest także gatunkiem najbardziej tolerancyjnym z jarych zbóż podstawowych na opóźnienie terminu siewu. Nie ma także problemów z przechowywaniem ziarna, jak w przypadku kukurydzy. Niestety, koszty produkcji na 1 ha są większe, gdy porówna się z produkcją mokrego ziarna kukurydzy (bez suszenia).

Znajdź błędy i usuń

W praktyce wciąż można się spotkać z wieloma przypadkami błędów w technologii produkcji jęczmienia jarego, co skutkuje obniżką plonu ziarna i jego jakości.

W ostatnich czterech latach plony jęczmienia jarego uzyskiwane przez rolników nie przekroczyły 40 dt z 1 ha. W tym okresie plony dla wzorca w doświadczeniach PDO na przeciętnym poziomie agrotechniki a1 zawsze przekraczały 60 dt z 1 ha, a na wysokim poziomie agrotechniki a2 były większe niż 70 dt z 1 ha. W efekcie plony w produkcji stanowią niecałe 60% plonów uzyskiwanych w doświadczeniach PDO, z wyjątkiem 2020 r. (na przeciętnym poziomie agrotechniki). Jest więc co poprawiać.

Nie na kwaśne

Jęczmień jary jest bardzo wrażliwy na wolne jony manganu i glinu, które uwalniają się w warunkach zakwaszenia gleby. Optymalne pH dla jęczmienia jarego waha się od 5,4 do 7,5. Gdy pH jest niższe, nie ma sensu go wysiewać. W pierwszej kolejności należy doprowadzić do uregulowania pH. Wapno nawozowe należy zastosować pod przedplon jęczmienia, najlepiej na ściernisko. W przypadku, gdy występuje niedobór przyswajalnego magnezu, wskazane jest zastosowanie wapna z dodatkiem tego pierwiastka. Jęczmień jest bardzo wrażliwy na niedobór magnezu. Jęczmień jary ma stosunkowo słabo rozwinięty system korzeniowy, co sprawia, że warstwa orna powinna być zasobna w składniki pokarmowe. Przyjmuje się, że do wytworzenia 1 tony ziarna wraz z odpowiednim plonem słomy pobiera 10 kg P2O5, 24 kg K2O, 5 kg MgO i 9 kg CaO. Nawozy fosforowo-potasowe należy zastosować jak najwcześniej wiosną lub jeszcze jesienią. IUNG – PIB zaleca, aby przy oczekiwanym plonie jęczmienia 60-70 dt na 1 ha, średniej zasobności w przyswajalny fosfor i potas oraz pozostawieniu plonu ubocznego przedplonu na polu zastosować 55-60 kg P2O5 i 65-75 kg K2O na 1 ha.

tekst i fot. dr hab. inż. Arkadiusz Artyszak, prof. SGGW

Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Cały tekst można przeczytać w wydaniu 03/2024 miesięcznika „Nowoczesna Uprawa”

Zapoznałem się z informacją o
administratorze i przetwarzaniu danych

Komentarze

Brak komentarzy