Zbiór kukurydzy na kiszonkę

Głównymi czynnikami warunkującymi uzyskanie kiszonki o wysokiej jakości są odpowiednia dojrzałość oraz technologia zbioru kukurydzy i zakiszania surowca. Powinny one stanowić jak najlepszą bazę dla procesu fermentacji.

Kiszenie to sterowane zakwaszanie masy roślinnej kwasem mlekowym w procesie rozkładu cukrów prostych zwanym fermentacją. Wywołane jest przez bakterie znajdujące się naturalnie na zakiszanym surowcu. Proces ten wspomagać mogą inokulanty zawierające szlachetne szczepy bakterii kwasu mlekowego. Wytworzony w odpowiednim stężeniu kwas mlekowy zapobiega psuciu się kiszonki, umożliwia jej długie przechowywanie, hamuje rozwój bakterii kwasu octowego i masłowego oraz grzybów, wywołujących rozpad białka lub produkujących niepożądane produkty uboczne. Aby pasza dobrze się kisiła, musi spełniać tzw. minimum cukrowe, tj. zawierać taką ilość cukrów prostych, aby powstające w procesie fermentacji kwasy organiczne mogły obniżyć pH do wartości 4,2. W bardziej suchych materiałach wystarczy uzyskanie pH o wartości poniżej 5,0.

Słodka kukurydza kisi się łatwo

Kukurydza zaliczana jest do produktów łatwo kiszących się, bowiem zawiera mało substancji buforujących, a cukry w ilości znacznie przekraczającej minimum cukrowe. Najwięcej cukrów zawiera kukurydza w fazie dojrzałości mlecznej ziarna, ale ze względu na ich nadmiar i wodnistość zielonki proces fermentacji może przebiegać w niewłaściwym kierunku, np. zdominowania mikroflory przez drożdże i produkcji alkoholu. W miarę dojrzewania i zwiększania zawartości suchej masy (s.m.) procentowa zawartość cukrów obniża się, ale zwiększa się ich koncentracja. Powstają wtedy bardziej sprzyjające warunki do rozwoju bakterii kwasu mlekowego, słabiej pracują bakterie heterofermentacyjne – wytwarzające kwas octowy, zaś bakterie kwasu masłowego i gnilne nie mogą się w tych warunkach rozwijać. Jednakże zakiszanie kukurydzy zbyt podeschniętej (37-40% s.m.), a zwłaszcza mocno podsuszonej (45-50% s.m.) ogranicza wypływ soków, utrudnia ubicie i często skutkuje pleśnieniem paszy. Tak więc, z punktu widzenia koncentracji cukrów i przydatności do kiszenia, kukurydzę najlepiej zbierać przy zawartości s.m. 29-32% w całych roślinach.

prof. dr hab. Tadeusz Michalski

Polski Związek Producentów Kukurydzy

fot. Fiedler

Cały tekst można przeczytać w wydaniu 08/2024 miesięcznika „Nowoczesna Uprawa”