Zdrowe górne liście

Każdy 1% porażenia powierzchni liścia flagowego septoriozą paskowaną liści prowadzi do 1% straty plonu lub 0,6% straty w przypadku liścia podflagowego.

Choroby grzybowe stanowią duże zagrożenie dla upraw pszenicy na każdym etapie jej rozwoju. Większość z nich przyspiesza proces zasychania górnych liści, które są odpowiedzialne za tworzenie plonu ziarna. Zastosowanie opryskiwania pszenicy fungicydami w terminie T₂, w fazie w pełni wykształconych liści flagowych i podflagowych, pozwala zachować zdrową, zieloną powierzchnię asymilacyjną i w pełni wykorzystać proces fotosyntezy w tworzeniu plonu.

Długo nie widać objawów

Jedną z najgroźniejszych chorób jest septorioza paskowana liści pszenicy (Zymoseptoria tritici). Wywołuje silne uszkodzenia liści. Poziom zainfekowania roślin zależy od ilości zarodników, które pojawiają się w łanie. Mogą to być zarodniki wydostające się z piknidiów, znajdujących się na dolnych liściach, lub zarodniki – askospory – przenoszone przez wiatr, często na duże odległości. Infekcja ma przebieg najpierw ukryty (latentny). Grzyb wnika do liścia i penetruje tkanki, ale na liściu nie ma żadnych widocznych objawów chorobowych. Liście wyglądają na całkiem zielone i zdrowe.

Grzyb ma bardzo długi okres ukrytego przebiegu infekcji, który może trwać 14-38 dni, w zależności od temperatury i wrażliwości odmiany. W wyższej temperaturze ukryty etap infekcji trwa krócej. Prezentowany rysunek ilustruje przykładowy przebieg infekcji pszenicy ozimej przez Zymoseptoria tritici (na podstawie obserwacji przeprowadzonych w rejonie Sośnicowic).

Rozwój septoriozy liści jest zależny od kompleksu i nakładania się wielu czynników obejmujących temperaturę, wilgotność i światło. Grzyb może wydać wiele cykli reprodukcyjnych podczas jednego sezonu wegetacyjnego, a to prowadzi do szybkiego rozwoju epidemii. Zarodniki tego patogena pojawiają się w łanie podczas każdego opadu deszczu. Pojedyncza plama pochodzi od pojedynczego zarodnika. W sprzyjających warunkach powstaje wiele miejsc infekcji, które się łączą i pokrywają dużą powierzchnię liści.

Dobre warunki dla rozwoju grzyba to temperatura 15-25°C, wysoka wilgotność i opady deszczu. Wilgotna wiosna i lato są dogodne dla jej rozwoju. Każdy 1% porażenia liścia flagowego prowadzi do 1% straty plonu lub 0,6% straty przy porażeniu liścia podflagowego.

Koniecznie zwalczać

Septorioza paskowana liści pszenicy jest chorobą, która musi być uwzględniana przy stosowaniu chemicznej ochrony w pierwszym terminie, ale szczególnie w terminie T₂ (tabela). Zastosowanie fungicydów w terminie T₁ opóźnia rozwój septoriozy paskowanej liści oraz mączniaka. Odstęp pomiędzy T₁ i T₂ jest bardzo istotny. Jeśli będzie zbyt duży, to dopuści do utraty efektów działania zwalczającego choroby uzyskanego przy zabiegu T₁.

prof. Mariola Głazek

dr Agnieszka Mączyńska

Instytut Ochrony Roślin – PIB,
Oddział Sośnicowice

fot. Mączyńska

Cały tekst można przeczytać w wydaniu 04/2020 miesięcznika „Nowoczesna Uprawa”