Zestaw składników pod zboża jare

Ze względu na krótką wegetację w zbożach jarych często rezygnuje się z podziału dawki azotu. Jest on uzasadniony wówczas, gdy dawka przekracza 60-70 kg N/ha.

Zbliżający się sezon wegetacyjny skłania rolników do poprawnego przygotowania planu nawożenia pod zboża jare. W strukturze zasiewów zbóż uprawianych w Polsce nadal dominują zboża ozime z udziałem 54%, a udział zbóż jarych stanowi ok. 42%. Cechuje je krótki okres wegetacji, dlatego też rośliny te wykazują dużą wrażliwość na czynniki środowiskowe.

Pod potrzeby rośliny

Jednym z czynników agrotechnicznych mających znaczący wpływ na plonowanie zbóż jarych jest niski poziom nawożenia mineralnego. Problem dotyczy głównie zaopatrzenia w podstawowy składnik pokarmowy, jakim jest azot. Generalnie rolnicy więcej uwagi poświęcają zbożom ozimym, bo ta grupa roślin jest mniej zawodna w plonowaniu.

Podstawą do ustalenia dawki azotu jest ocena zapotrzebowania rośliny na ten składnik, z uwzględnieniem gatunku zboża oraz wysokości i przeznaczenia plonu (tabela 1.). Aby poprawnie określić ilość składnika, którą trzeba roślinom dostarczyć z nawozami, wyznaczoną dawkę teoretyczną należy pomniejszyć o ilość azotu mineralnego w glebie oraz uwzględnić N działający z innych źródeł, np. pochodzący z mineralizacji obornika zastosowanego pod przedplon, czy też N uwolniony z przyoranych resztek pożniwnych, np. liści buraków cukrowych. Do wyznaczenia dawki nawozowej N należy wykorzystać następujący wzór:

DN = osiągalny plon (t/ha) x pobranie jednostkowe (kg N/t) – ΣN z innych źródeł x równoważnik nawozowy – (korekta dla roślin uprawianych po przedplonach lub międzyplonach bobowatych) / 0,7 (współczynnik wykorzystania N z nawozów azotowych
mineralnych)

Ustalając poziom mineralnego nawożenia azotem, nie należy zapominać o obowiązujących przepisach dotyczących realizacji postanowień dyrektywy azotanowej.

Główna porcja przedsiewnie

Ze względu na krótką wegetację w zbożach jarych często rezygnuje się z podziału dawki azotu. Jest on uzasadniony wówczas, gdy dawka przekracza 60-70 kg N/ha. Taka ilość może się przyczynić do nadmiernego krzewienia lub wylegania łanu. Zarówno w przypadku jednorazowego stosowania azotu, jak też pierwszej dawki (przy dzieleniu nawożenia) nawozy najlepiej wysiać krótko przed siewem.

dr hab. Renata Gaj

Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

fot. Dreczka

Cały tekst można przeczytać w wydaniu 03/2019 miesięcznika „Nowoczesna Uprawa”