Jesienią zboża potrzebują zabiegu T-0

Skuteczna ochrona zbóż przed chorobami to sekwencja kilku zabiegów rozpoczynających się od zaprawiania ziarna. W dalszej kolejności konieczne jest opryskiwanie fungicydami już jesienią, w terminie T-0, i kontynuowane jest po zimie, w terminach: T-1, T-2 i T-3.

Zabieg T-0 nie zawsze jest doceniany przez producentów zbóż, dlatego często go pomijają. Tymczasem to ważny moment ochrony, który przynosi korzyści ekonomiczne w gospodarstwie, i warto go zaplanować w budżecie, w szczególności dla plantacji jęczmienia czy pszenicy.

Pokona ważnych sprawców chorób

Zabieg T-0 przeprowadza się w celu utrzymania zdrowych blaszek liściowych zbóż, czyli ochrony powierzchni asymilacyjnej, dzięki której aktywnie może przebiegać proces fotosyntezy i niezakłócony jest rozwój roślin. W przeciwnym wypadku dochodzi do zahamowania rozwoju zbóż ozimych. Widać to, gdy porówna się masę podziemną i nadziemną roślin zdrowych i porażonych przez grzyby chorobotwórcze. Chore są słabiej rozkrzewione, ich system korzeniowy jest słabszy i płytszy. Aby temu zapobiec, zaleca się jesienią ochronę zbóż, stosując fungicydy w zabiegu T-0. Jesienią najczęściej zwalcza się sprawców takich chorób jak: mączniak prawdziwy zbóż i traw, rdza brunatna pszenicy (zarówno w uprawie pszenicy, jak i uprawie pozostałych gatunków), rdza jęczmienia, rdza żółta zbóż i traw (w uprawie pszenicy i pszenżyta) oraz plamistość siatkowa w uprawie jęczmienia, a na plantacjach pszenżyta i jęczmienia także rynchosporioza zbóż. Glebę często zasiedlają grzyby należące do rodzaju Fusarium, które mogą porażać pochwy liściowe i liście zbóż, powodując fuzariozę liści. W zależności od warunków pogodowych, na plantacjach pszenicy jesienią może się pojawić też paskowana septorioza liści.

Decyduje kilka czynników

W intensywnej uprawie jęczmienia i pszenicy wykonanie zabiegu opryskiwania, gdy rośliny znajdują się w fazie BBCH 21-29 (krzewienie – pełnia krzewienia), jest uzależnione od kilku czynników. Jednym z ważniejszych jest osiągnięcie progu ekonomicznej szkodliwości. Tylko dzięki monitoringowi wykonanemu przed planowanym zabiegiem opryskiwania można dokładnie określić, czy porażenie zbliża się do wielkości progu szkodliwości lub czy został on już osiągnięty. Dla mączniaka prawdziwego w uprawie pszenicy (w fazie BBCH 29) próg ten wynosi 50-70% liści z pierwszymi objawami, a dla rdzy brunatnej 10-15% roślin z pierwszymi objawami. Dla jęczmienia próg szkodliwości w przypadku mączniaka prawdziwego jest niższy i wynosi 25-30% ocenianych liści z pierwszymi objawami, a dla plamistości siatkowej 15-20% porażonych liści. Różnice te wynikają z różnej szkodliwości tych grzybów w uprawach zbóż.

tekst i fot. dr inż. Jakub Danielewicz, prof. dr hab. Marek Korbas

Instytut Ochrony Roślin – PIB, Poznań

Cały tekst można przeczytać w wydaniu 10/2021 miesięcznika „Nowoczesna Uprawa”