Lucerna – recepta na niedobory wody w glebie

Lucerna jest jednym z najważniejszych gatunków w świecie uprawianych na paszę. Na największą skalę wykorzystywana jest w Stanach Zjednoczonych, gdzie uważana jest za królową pasz.

Zalety paszowe nie wyczerpują wszystkich korzyści, jakie daje uprawa lucerny. Na coraz większe zainteresowanie uprawą lucerny wpływa jej fizjologia i morfologia korzeni. Rośliny rozwijają bardzo głęboki system korzeniowy, co pozwala uzyskiwać zadowalający plon paszy nawet przy niedoborach wody. Gatunek ten użyźnia glebę i w ciągu następnych lat po likwidacji lucerniska zwiększa plony roślin następczych. Zaorane resztki lucerny wraz z systemem korzeniowym wnoszą do gleby dużo cennych składników nawozowych oraz materię organiczną, która wpływa dodatnio na strukturę gleby. Dzięki głębokiemu korzenieniu i długiemu okresowi wegetacji łatwiej przetrzymuje okresy suszy niż inne rośliny uprawne. Niewielkie ilości opadów, jakie najczęściej występują w drugiej połowie lata, lucerna potrafi jeszcze wykorzystać w trzecim lub czwartym pokosie, tworząc zadowalający plon, w przeciwieństwie do koniczyny czerwonej lub traw.

Przygotowanie stanowiska

Wybór kompleksu glebowego, stanowiska i techniki uprawy przed siewem powinien uwzględniać wymagania lucerny. Najlepsze do uprawy lucerny są gleby o głębokiej warstwie ornej, średnio zwięzłe, zasobne w składniki pokarmowe, o uregulowanych stosunkach wodnych i powietrznych z kompleksu pszennego, żytniego bardzo dobrego i dobrego. Na glebach, gdzie łatwo tworzy się zaskorupienie lub długotrwałe zastoiska wodne po opadach deszczu, lucerna będzie w szybkim tempie wypadać. Wapnowanie, nawożenie fosforem i potasem powinno być przeprowadzane na podstawie analizy zasobności gleby przeznaczanej pod uprawę tego gatunku oraz zaleceń okręgowej stacji chemiczno-rolniczej. Przed siewem lucerny należy zwrócić szczególną uwagę na odpowiedni odczyn gleby, gdyż lucerna wymaga stanowisk o odczynie obojętnym (pH 6,5-7,0). Na glebach o odczynie kwaśnym system korzeniowy lucerny będzie się źle rozwijał, ograniczona będzie również symbioza z bakteriami brodawkowymi. Z tego względu wapnowanie na wybranym stanowisku należy rozpocząć co najmniej dwa lata przed siewem lucerny. W przypadku, gdy nie udało się wykonać wapnowania w poprzednich latach, można również ten zabieg przeprowadzić po zbiorze przedplonu lub jesienią przed orką przedzimową, stosując od 1,5 tony CaCO3 na glebach piaszczystych do 2,5 tony CaO na glebach piaszczysto-gliniastych i gliniastych. Wapnowanie gleby można przeprowadzić wyjątkowo także wczesną wiosną (bez pełnego efektu odkwaszenia gleby) w dawce 0,8-1,0 t/ha wapna w postaci wapna węglanowego lub kredy. Na glebach wymagających wapnowania i charakteryzujących się bardzo niską zawartością magnezu połowę dawki należy zastosować w formie wapna magnezowego. Na zaniedbanych stanowiskach o nieuregulowanym odczynie gleby lucernę można wapnować także pogłównie, stosując wapno dolomitowe w dawce 1,0 do 2,0 t/ha, co wpłynie na dłuższą trwałość uprawy.

tekst i fot. dr inż. Waldemar Zielewicz

Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Cały tekst można przeczytać w wydaniu 11-12/2024 miesięcznika „Nowoczesna Uprawa”