Najczęstsze błędy użytkowników środków

Nawet doświadczonym producentom rolnym zdarza się nieświadomie popełniać błędy przy stosowaniu środków ochrony roślin lub, co gorsza, celowo ignorować pewne kwestie, idąc na skróty. W niektórych przypadkach może się to rozejść po kościach, w innych drogo kosztować.

Często zabiegi wykonywane są „na czuja” lub tylko dlatego, że przeprowadził je sąsiad. Skuteczność zabiegów ochrony roślin zależy w dużej mierze od właściwego rozpoznania zagrożenia, czemu ma służyć prowadzony systematycznie monitoring plantacji, bezpośredni lub z użyciem odpowiednich narzędzi, np. pułapek feromonowych czy żółtych naczyń. Poszczególne lata różnią się od siebie i trzeba zawsze reagować adekwatnie do sytuacji. Obserwowanie działań innych obliguje do wzmożenia czujności, ale niekoniecznie zaraz naśladownictwa. Znajomość banku chwastów zdeponowanych w glebie, szkodników, ich stadiów rozwojowych i symptomów żerowania, a także sprawców i objawów chorób oraz progów szkodliwości poszczególnych grup agrofagów jest niezbędna przy podejmowaniu właściwych decyzji o ochronie. Nieprawidłowa diagnoza prowadzi do niepotrzebnych wydatków i tym samym podnosi nakłady ponoszone na uprawę.

Pomijanie warunków pogodowych

Niejednokrotnie widać opryskiwacze pracujące na polach przy wysokiej temperaturze powietrza podczas dużego nasłonecznienia czy wietrznej pogody. To niekorzystne warunki dla zabiegów jakimikolwiek agrochemikaliami.

Połączenie wysokiej temperatury i niskiej wilgotności, bardzo często występujące w ciągu dnia, powoduje wzmożoną ewaporację kropel cieczy roboczej, które, tracąc swoją masę, pozostają zawieszone w powietrzu dłużej, co naraża je na większe znoszenie. Szybkie odparowywanie wody z powierzchni liści prowadzi do krystalizacji substancji czynnej, co hamuje jej absorpcję i zmniejsza skuteczność. Ponadto takie warunki aktywują w roślinach mechanizmy obrony przed suszą, szczególnie wytwarzanie grubszej warstwy kutikuli, która utrudnia przenikanie środków ochrony roślin (ś.o.r.) do wnętrza liści.

W etykietach ś.o.r. podawane są zakresy temperatur, w których można stosować preparaty. To ważny parametr, który w istotny sposób wpływa na intensywność zachodzących w roślinie procesów metabolicznych i biochemicznych, które decydują o absorpcji oraz przemieszczaniu w tkankach zastosowanych substancji czynnych. Wysoka temperatura powietrza wpływa na zmniejszenie turgoru roślin, co utrudnia wchłanianie ś.o.r., a dodatkowo może powodować szok termiczny wynikający z różnicy temperatury powierzchni rośliny i cieczy roboczej.

Z kolei podmuchy wiatru porywają krople i mogą je przenosić w przypadkowe miejsca. Zjawisko jest doskonale widoczne podczas pracy opryskiwacza. Optymalne pokrycie cieczą roboczą jest niezbędne dla uzyskania wymaganej skuteczności i jest szczególnie ważne w przypadku rozpylaczy drobnokroplistych. Znoszenie substancji czynnych pestycydów może powodować powstawanie tzw. omijaków czy nakładanie cieczy roboczej w niektórych miejscach, co może się objawiać fitotoksycznością, a w skrajnych przypadkach być przyczyną uszkodzenia plantacji sąsiadujących.

W lecie w ciągu dnia wysoka temperatura utrzymuje się długo, nawet do zmierzchu. W związku z tym zabiegi lepiej wykonać późnym wieczorem niż rano, ponieważ okres niższej temperatury trwa dłużej. Ponadto wzrasta wilgotność powietrza, co ogranicza parowanie i preparat jest lepiej i szybciej pobierany. Planując termin wykonania zabiegu, warto również pamiętać, że wiatr cichnie w godzinach zachodu słońca.

Lekceważenie zapisów w etykietach

Przed użyciem ś.o.r. trzeba uważnie i ze zrozumieniem przeczytać etykietę i sprawdzać, w jakich uprawach i przeciwko jakim agrofagom można dany preparat zastosować. Zapisy etykiet są często zmieniane i aktualizowane, co warto mieć na uwadze i nie dozować preparatów na pamięć.

tekst i fot. mgr inż. Agnieszka Ulatowska

Instytut Ochrony Roślin – PIB,

TSD w Toruniu

Cały tekst można przeczytać w wydaniu 06/2024 miesięcznika „Nowoczesna Uprawa”