Pomyśl o grochu

Powierzchnia uprawy bobowatych grubonasiennych, zwanych strączkowymi, w naszym kraju wciąż jest zbyt mała. Warto zwrócić uwagę na groch.

Według danych ARiMR powierzchnia uprawy grochu w 2021 r. nie przekraczała 100 tys. ha, bo wyniosła 95,6 tys. ha i była o 30% większa niż rok wcześniej, gdy było to 75,3 tys. ha. Do uprawy grochu przysługuje płatność do roślin strączkowych na ziarno, która w 2021 r. wyniosła 685,70 zł/ha.

Groch jest bardzo dobrym przedplonem dla zbóż, w tym dla pszenicy ozimej. Z 3-letnich badań przeprowadzonych w Zakładzie Doświadczalno-Dydaktycznym Brody należącym do Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu wynika, że plon pszenicy ozimej uprawianej po grochu był o prawie 30% większy (80,4 dt/ha) niż po pszenicy ozimej (62,1 dt/ha). Stosowanie zwiększonego nawożenia azotem nie było w stanie zniwelować niekorzystnego wpływu przedplonu zbożowego. Im mniejszą dawkę azotu mineralnego stosowano w uprawie pszenicy ozimej, tym przewaga grochu była większa. 

Daj fosfor i potas

Wymagania glebowe grochu są zróżnicowane w zależności od odmiany. Odmiany ogólnoużytkowe powinno się uprawiać na glebach klas bonitacyjnych od IIIa do I, o pH 6,5-7,2. Natomiast odmiany pastewne winny być lokowane na glebach klas IVa i IVb. Nie powinno się wchodzić z uprawą grochu na gleby zarówno zbyt uwilgotnione, jak i zbyt suche oraz zakwaszone.

Zgodnie z zaleceniami IUNG­–PIB w Puławach, na glebach o średniej zasobności w fosfor i potas oraz z pozostawioną słomą przedplonu na polu dawki fosforu pod groch w zależności od oczekiwanego plonu nasion wahają się od 25 do 35 kg P₂O₅, a potasu od 30 do 40 kg K₂O na 1 ha. W sytuacji, gdy zasobność jest wysoka lub bardzo wysoka, to dawki te można ograniczyć. Niestety, gdy jest niska lub bardzo niska i/lub słoma przedplonu została wywieziona, należałoby je zwiększyć. Przedsiewnie można zastosować startową dawkę azotu w ilości 20-30 kg N na 1 ha. Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 12 lutego 2020 r. w sprawie przyjęcia „Programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu” (Dz.U. z 2020 r., poz. 243), nawozy azotowe można stosować wiosną od 1 marca. Ze względu na bardzo wysokie ceny nawozów raczej mało który rolnik zrobi to tej wiosny.

Najlepsze zboża

Przedplonem dla grochu najczęściej są zboża – i jest to najlepszy przedplon. Sporadycznie uprawiany jest po innych przedplonach, np. kukurydzy na ziarno. Ważne jest, aby było to nie wcześniej niż w trzecim roku od zastosowania obornika. Zbyt krótka przerwa może skutkować zwiększonym wyleganiem grochu i opóźnieniem wegetacji. Przerwa w uprawie grochu na danym polu wynosi minimum 4 lata.

tekst i fot. dr hab. inż. Arkadiusz Artyszak, prof. SGGW

Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Cały tekst można przeczytać w wydaniu 02/2022 miesięcznika „Nowoczesna Uprawa”