Pszenica już choruje

Zboża po wiosennym ruszeniu wegetacji bardzo często są już silnie porażone przez grzyby powodujące choroby podstawy źdźbła i liści. Porażenie to jest źródłem kolejnych infekcji wpływających na dalszy rozwój i kondycję zdrowotną roślin.

Wczesny siew pszenicy oraz długa i ciepła jesień dają możliwość dłuższej ekspozycji roślin na porażenie przez grzyby chorobotwórcze i stwarzają większe zagrożenie dla upraw zbóż ozimych. Wczesną wiosną na liściach bardzo często widoczne są liczne czarne owocniki septoriozy paskowanej liści pszenicy oraz szare wykwity grzybni mączniaka prawdziwego, a niekiedy także pojedyncze uredinia rdzy. Ponadto na podstawach źdźbeł występują medalionowe plamy łamliwości źdźbła, a także można zaobserwować zbrązowiałe plamy fuzaryjnej zgorzeli podstawy źdźbła i korzeni oraz objawy ostrej plamistości oczkowej.

Choroby już są w łanie

Septorioza paskowana liści pszenicy jest obserwowana już wczesną wiosną i stanowi źródło dalszych infekcji wyższych organów. Wczesne zwalczenie tej choroby w zbiegu T₁ ma znaczenie jako istotne ograniczenie źródła infekcji górnych liści, w tym podflagowych i flagowych, odpowiedzialnych za formowanie plonu ziarna pszenicy. W fazie strzelania w źdźbło następuje najszybszy wzrost roślin. Rozwijają się kolejne liście, które powinny być ochronione i pozostać zdrowe.

Grzyb wywołujący septoriozę paskowaną liści pszenicy (Zymoseptoria tritici) rozprzestrzenia się głównie poprzez zarodniki, które przenoszone są wraz z kroplami deszczu w obrębie łanu. Do porażenia roślin dochodzi już jesienią. Warunki sprzyjające infekcji i rozwojowi choroby to: wczesny siew, uprawa mało odpornych odmian, częste, przewlekłe opady deszczu oraz wysoka wilgotność w łanie, szczególnie w maju i czerwcu.

Warunkiem uwalniania zarodników z piknidiów jest zwilżenie liści przez 30 minut. Zarodniki kiełkują już w temperaturze 2°C. Wietrzna pogoda służy szerszemu roznoszeniu zarodników, a łagodne zimy sprzyjają infekcji i przeżywaniu materiału infekcyjnego. Należy unikać wczesnego siewu szczególnie wrażliwych odmian. Natomiast do zabiegu w terminie T₁ należy stosować fungicydy zwalczające septoriozę paskowaną na dolnych liściach pszenicy (tabela 1.).

Trudno go nie zauważyć

Mączniak prawdziwy zbóż i traw (Blumeria graminis) powodowany jest przez grzyb, który zimuje na żywych, zielonych roślinach i rozprzestrzenia się poprzez zarodniki powietrzne. Może przetrwać zimę na samosiewach lub chwastach. Mączniak wytwarza ogromną liczbę zarodników, które mają krótką żywotność, trwającą tylko kilka dni. Jednak mogą one być rozprzestrzeniane na odległość kilku kilometrów. Wczesne występowanie mączniaka prawdziwego może wpływać na redukcję rozkrzewień zbóż, a silnie porażone liście zamierają.

prof. Mariola Głazek

Instytut Ochrony Roślin – PIB, Oddział Sośnicowice

fot. Mączyńska

Cały tekst można przeczytać w wydaniu 03/2020 miesięcznika „Nowoczesna Uprawa”