Siarka i magnez potrzebne w uprawie rzepaku

Wiosną dla rzepaku priorytetowy jest azot. Jednak, aby mógł działać efektywnie, potrzebuje kompletu pozostałych składników, szczególnie siarki i magnezu.

Precyzyjne wyznaczenie dawki azotu nie jest łatwe. Bez doświadczenia, kompleksowej wiedzy rolnika odnośnie do możliwości produkcyjnych danego pola oraz diagnozy stanu plantacji po zimie dywagacje na ten temat nie mają większego sensu. W kalkulacji należy uwzględnić szereg zmiennych, m.in.: stan plantacji po zimie, szacowany plon, zawartość mineralnych form azotu w glebie na początku wznowienia wegetacji, ilość azotu dostarczoną z zasobów glebowych w okresie wegetacji, przebieg temperatury, rozkład i wielkość opadów, wykorzystanie azotu z nawozów i wiele innych, których nie da się dokładnie określić lub przewidzieć. O efektywności azotu decyduje nie tyle jego dawka, co relacje do pozostałych niezbędnych składników odżywczych. Im lepiej zbilansowane nawożenie makro- i mikroelementami względem azotu, tym poziom nawożenia może być niższy, przy jednoczesnym zachowaniu potencjału plonowania.  W tym znaczeniu bardzo ważną rolę pełnią tzw. składniki drugorzędne,  a mianowicie – siarka i magnez. Prawo minimum nie pozostawia tu żadnej wątpliwości. W warunkach deficytu oba pierwiastki mogą stanowić czynnik ograniczający potencjał plonotwórczy.

Siarka kontroluje azot

Rzepak ma bardzo wysokie wymagania względem siarki. Na wytworzenie 1 tony nasion potrzebuje średnio 12,5 kg tego składnika. Zatem przy plonie 4 t/ha pobiera 50 kg S, co stanowi 125 kg w przeliczeniu na SO₃. Jednocześnie niska zawartość siarki siarczanowej w glebie jest zjawiskiem powszechnym, co może skutkować deficytem tego składnika dla gatunków wrażliwych, do których należy rzepak. Niskiej zawartości siarki można spodziewać się przede wszystkim na glebach lekkich, ubogich w próchnicę, z których wymywanie siarczanów jest bardzo intensywne, a także na polach położonych daleko od dużych aglomeracji miejskich i zakładów przemysłowych.

Siarka zwiększa stopień wykorzystania azotu i poprawia jego efektywność plonotwórczą. Podaje się, że niedobór 1 kg siarki ogranicza wykorzystanie do 10 kg azotu. Dobre odżywienie siarką zwiększa koncentrację tłuszczu i białka w nasionach. Stymuluje syntezę lignin, ogranicza wyleganie i podnosi odporność roślin na choroby i szkodniki. Wpływa na intensywność barwy kwiatów, zwiększa ich atrakcyjność dla pszczół. Pośrednio kształtuje liczbę zawiązanych łuszczyn i masę tysiąca nasion.

tekst i fot. dr inż. Dariusz Górski

Cały tekst można przeczytać w wydaniu 03/2025 miesięcznika „Nowoczesna Uprawa”