Soję zbieraj bez strat w plonie

Podczas omłotu soi należy postępować tak, aby zebrać jej tyle, ile się da, i nie pogarszać jakości nasion. Jej zbiór wymaga cierpliwości i delikatności.

Spośród wszystkich roślin bobowatych nasiona soi mają delikatną okrywę nasienną i przez to są wrażliwe na uszkodzenia w trakcie zbioru kombajnem, ładowania na przyczepy i czyszczenia. Kilkuprocentowe straty plonu notuje się na uprawach, na których dolne strąki są nisko osadzone, a zbiór następuje tradycyjnym kombajnem zbożowym. Wówczas część dolnych strąków, zwłaszcza na polach o niewyrównanej przed siewem powierzchni, pozostaje nieścięta lub przepołowiona, a nasiona z nich wysypują się na glebę.

Im wyżej, tym lepiej

Wysokość osadzania dolnych strąków od powierzchni gleby zależy od kilku czynników:

•  przebiegu pogody w maju i czerwcu – na podstawie kilkunastoletnich obserwacji wzrostu i rozwoju soi uważam, że ten czynnik w pierwszej kolejności wywiera największy wpływ na wzrost i rozwój soi. Gdy w tym czasie panuje ciepła pogoda i gleba jest wilgotna, soja szybko rośnie i zawiązuje wysoko pierwsze dolne strąki. W Porejestrowych Doświadczeniach Odmianowych najniższe strąki osadzone były w poszczególnych latach na różnej wysokości: w 2019 r. – 9 cm, w 2020 r. – 11 cm i w 2021 r. – 13 cm. Różnice między odmianami wynosiły od 0 do 3 cm. W rejonie Brzegu na Opolszczyźnie w 2021 r. wiosna była ciepła i wczesna – soja zawiązała dolne strąki na wysokości 14-16 cm. W mijającym sezonie wegetacyjnym pogoda w maju i na początku czerwca była wyjątkowo chłodna. Temperatura powietrza wynosiła ok. 2,5°C, była niższa niż w wieloleciu, i soja osadziła dolne strąki tuż nad powierzchnią gleby, na wysokości 6-8 cm;
•  terminu siewu – przy wcześniejszym terminie soja kiełkuje i rozwija łodygi i liście jeszcze w warunkach dnia krótkiego, który sprzyja rozwojowi wegetatywnemu – czyli rozwojowi masy zielonej. W tym sezonie z uwagi na mokrą i zimną pogodę w drugiej i trzeciej dekadzie kwietnia siewy soi zostały opóźnione o kilka dni w porównaniu do poprzednich lat.
•  odmiany;
•  jakości gleby – na glebach próchnicznych, żyznych, szybko się wiosną nagrzewających soja szybciej wschodzi, rośnie i wyżej zawiązuje kwiaty.

Tak więc w tym roku warunki pogodowe spowodowały, że soja osadziła nisko dolne strąki i należy się liczyć z dużymi stratami plonu przy koszeniu tradycyjnymi kombajnami wyposażonymi w hedery do zbioru zbóż.

tekst i fot. dr Władysław Kościelniak

doradca rolny

Cały tekst można przeczytać w wydaniu 09/2023 miesięcznika „Nowoczesna Uprawa”