Zagospodarowanie słomy kukurydzianej

Wytworzony w produkcji roślinnej plon uboczny w postaci słomy nie zawsze jest zbierany i przeznaczany na paszę czy też wprowadzany do obrotu rynkowego. Coraz częściej słoma jest celowo pozostawiana na polu i wykorzystywana jako źródło składników pokarmowych dla roślin następczych oraz surowiec organiczny dla próchnicy.

W przypadku uprawy kukurydzy na ziarno, na polu pozostaje zazwyczaj niskie ściernisko wraz z dużą ilością łodyg z liśćmi, rdzeni kolbowych oraz liści okrywowych kolb. W porównaniu do słomy zbóż podstawowych, słoma kukurydziana charakteryzuje się ponadto stosunkowo wysoką wilgotnością rzędu 30-50%, co ogranicza możliwości wykorzystania jej na cele energetyczne.

Najlepiej przyorać

Obecnie coraz częściej zaleca się przyorywanie słomy kukurydzianej, po uprzednim dokładnym jej rozdrobnieniu. Taki sposób jej zagospodarowania jest wskazany z kilku powodów:

• wzbogaca glebę w masę organiczną, która jest przetwarzana w próchnicę,
• stanowi źródło składników pokarmowych dla roślin następczych,
• polepsza właściwości fizykochemiczne struktury gleby, w wyniku czego gleba jest lepiej przewietrzana oraz zwiększa się jej pojemność wodna,
• wykonanie uprawy pożniwnej przez wymieszanie resztek pożniwnych z rolą ułatwia też wykonanie kolejnych zabiegów uprawowych oraz przygotowanie pola pod wysiew roślin następczych.

Wysoki udział zbóż w krajowej strukturze zasiewów i wynikające z tego uproszczone zmianowanie, przy jednoczesnym stosowaniu wysokich dawek nawozów mineralnych i braku nawożenia organicznego, prowadzi do niekorzystnych zmian w ilości i strukturze mikroorganizmów glebowych. W dłuższym czasie skutkuje to spadkiem żyzności gleby. W takiej sytuacji jednym ze sposobów przywracania żyzności glebie może być nawożenie słomą, która jest plonem ubocznym w produkcji zbóż czy kukurydzy ziarnowej.

W przypadku gospodarstw specjalizujących się wyłącznie w produkcji roślinnej wykorzystanie słomy kukurydzianej daje możliwość wzbogacenia gleby w substancję organiczną. Polepszeniu ulegają wtedy właściwości fizyczne gleby przez zwiększenie jej pojemności wodnej. Dokładne rozdrobnienie resztek pożniwnych kukurydzy, wymieszanie ich z rolą i następnie przyoranie ogranicza również populację szkodników, w tym omacnicy
prosowianki.

Zawiera wszystkie składniki

Wartość nawozowa słomy kukurydzianej może być różna, ponieważ uzależniona jest od wielu czynników, takich jak: warunki siedliskowe, wysokość plonu czy poziom zastosowanego nawożenia. Słoma zawiera wszystkie
składniki pokarmowe potrzebne do prawidłowego rozwoju roślin. Po zbiorze kukurydzy ziarnowej ma ich więcej w porównaniu ze słomą zbóż podstawowych, a składnikami dominującymi są potas i azot.

tekst i fot. prof. UPP dr hab. inż. Ireneusz Kowalik

Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Cały tekst można przeczytać w wydaniu 10/2024 miesięcznika „Nowoczesna Uprawa”