Zrób plan nawożenia

Na mocy obowiązujących od niedawna regulacji prawnych dotyczących dyrektywy azotanowej, nawożenie azotem już w najbliższym sezonie wegetacyjnym będzie wymagało od rolników większej precyzji i rozwagi niż dotychczas.

Nowe regulacje prawne nie ograniczają się tylko do terminów stosowania nawozów naturalnych, ale uwzględniają także poziom nawożenia mineralnego pod określone uprawy w zależności od wielkości gospodarstwa i skali jego produkcji. Aktem prawnym regulującym wprowadzenie w życie przepisów uwzględniających sprawy terminów stosowania oraz obowiązek przygotowywania pełnego planu nawożenia lub planu nawożenia azotem, bądź też przestrzegania maksymalnych dawek azotu działającego, jest Rozporządzenie Rady Ministrów z 5 czerwca 2018 r. w sprawie przyjęcia „Programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu” (DzU 2018, poz. 1339). Stanowi ono wypełnienie upoważnienia ustawowego z art. 106 ust. 4 Ustawy z 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (DzU 2017, poz. 1566).

Azot pod ścisłym nadzorem

Powyższe zmiany prawne wskazują, że aktualne zarządzanie azotem w gospodarstwie i dobór nawozów azotowych nie może być działaniem ani przypadkowym, ani dowolnym. Pierwszym zadaniem, które rolnik powinien wykonać, zanim wiosną przystąpi do nawożenia azotem, jest kontrola zawartości azotu mineralnego w glebie (Nmin). W praktyce analizę próbek gleby należy przeprowadzić możliwie jak najwcześniej, to znaczy po ustąpieniu zmarzliny. Próbki gleby trzeba pobierać w uzgodnieniu z zaleceniami laboratorium agrochemicznego, tak aby analiza została wykonana na materiale świeżym, czyli w ciągu 24 godzin od pobrania z pola.

Analiza zawartości azotu mineralnego w glebie pozwala prawidłowo określić pierwszą dawkę tego składnika, którą należy zastosować w nawozie mineralnym. Oczywiście rolnik ma do wyboru drugie rozwiązanie i zamiast oznaczania Nmin, może skorzystać z danych szacunkowych określonych w rozporządzeniu (DzU 2018 r., poz. 1339, tabela 1.).

W dalszej kolejności sposób postępowania będzie warunkowany przez skalę produkcji. Im większe gospodarstwo rolne i prowadzona w nim produkcja zwierzęca, tym rolnik ma więcej obowiązków do wypełnienia. Posiadający gospodarstwo rolne o powierzchni powyżej 100 ha użytków rolnych lub uprawiający uprawy intensywne na powierzchni powyżej 50 ha albo utrzymujący obsadę większą niż 60 DJP (dużych jednostek produkcyjnych) według stanu średniorocznego musi opracować plan nawożenia azotem.

Pod spodziewany plon

W celu ścisłego określenia potrzeb pokarmowych względem azotu dla danej rośliny, konieczna jest znajomość dwóch składowych: pobranie jednostkowe azotu (tabela 2.) oraz spodziewany poziom plonu na danym polu. Te wartości trzeba pomnożyć. Termin „pobranie jednostkowe” oznacza ilość azotu, którą roślina akumuluje w jednostce plonu, np. tonie nasion/ziarna i odpowiadającej mu masie plonu ubocznego.

dr hab. Renata Gaj

Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

fot. Panek

Cały tekst można przeczytać w wydaniu 01/2019 miesięcznika „Nowoczesna Uprawa”